Συζήτηση στον ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ : Τοπίο στην ομίχλη

Η «κόντρα» Αλαβάνου – Τσίπρα και η παραίτηση του πρώτου : Τοπίο στην ομίχλη, άλλοθι για κάποιους από την ηγεσία του ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ, ώστε για άλλη μια φορά να μη συζητήσει επί της ουσίας και ανοικτά στην κοινωνία και με την κοινωνία, τα πολιτικά και ιδεολογικά αδιέξοδα των επιλογών της.

Έτσι εξελίσσεται μετεκλογικά το όλο θέμα. Λες και το ζήτημα της διάψευσης των προσδοκιών με το εκλογικό αποτέλεσμα των ευρωεκλογών για την αριστερά, εξαντλείται σε κάποιες προσωπικές διαφορές και διαφωνίες στην εκλογική τακτική. Ασφαλώς ότι στο debate πήγε ο Αλέκος και όχι ο Αλέξης δημιούργησε κάποια σύγχυση. Ο εξοβελισμός ενός επιτυχημένου ευρωβουλευτή όπως ο Παπαδημούλης, από τους κομματικούς συσχετισμούς στην τρίτη θέση, δημιούργησε κάποιες απογοητεύσεις. Όπως επίσης και κάποια άλλα θέματα που ακούστηκαν στις δημόσιες ομιλίες του ηγετικού δίδυμου του ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ μετά τις ευρωεκλογές. Δεν υποτιμώ καθόλου αυτά τα ζητήματα. Έχουν ασφαλώς τη σημασία τους και ίσως αν τα είχαν χειριστεί καλύτερα αυτά τα θέματα, να είχε λίγο καλύτερες εκλογικές αποδόσεις.
Όμως δεν είναι η ουσία της μειωμένης εκλογικής απήχησης του ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ αυτά τα ζητήματα.
Η ουσία είναι η στρατηγική και οι πολιτικές του ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ τα τελευταία χρόνια. Αυτές έκριναν οι πολίτες και γι’ αυτές ψήφισαν ή απείχαν.
Οι πολίτες «δοκίμασαν» το ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ, μετά τις εκλογές του 2007 για μεγάλο χρονικό διάστημα, δίνοντάς του μεγάλα δημοσκοπικά ποσοστά. Σταθερά από το 2004 έδειχναν με πολλούς τρόπους ότι αναζητούσαν μια πειστική εναλλακτική λύση. Βλέποντας το ΠΑΣΟΚ εγκλωβισμένο στις εσωκομματικές διαμάχες του αλλά και μη τολμώντας να αναμετρηθεί με τη δική του εικοσαετία, έψαχναν μια άλλη πολιτική πρόταση. Ήταν η μεγάλη πολιτική ευκαιρία για την αριστερά να αναδειχτεί στην μεγάλη δύναμη που θα άνοιγε έναν νέο εναλλακτικό δρόμο απέναντι στον δικομματισμό που βασιλεύει στη χώρα μας από τη μεταπολίτευση. Όμως ο ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ έκανε ότι μπορούσε για να απαξιωθεί και να διαψεύσει όλους αυτούς που τον «δοκίμαζαν».
Τα παραδείγματα αναρίθμητα.
Στη μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού συστήματος, συντάχθηκε με τις πιο καθυστερημένες, συντηρητικές και συντεχνιακές αντιλήψεις που πολέμησαν την ενοποίηση των ταμείων και την διαιώνιση των διακρίσεων των εργαζομένων Ελλήνων, σε πατρικίους και πληβείους του ασφαλιστικού συστήματος. Συντάχθηκε με τις διεκδικήσεις συντεχνιών που απαιτούσαν εξαιρέσεις από την ενοποίηση, ειδικές παροχές και άλλα προνόμια που είχαν εξασφαλίσει από το πελατειακό κράτος του δικομματισμού. Αντί να πρωταγωνιστήσει για μια μεγάλη μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού συστήματος, που θα διασφάλιζε την δίκαιη ασφαλιστική κάλυψη όλων των εργαζομένων και ιδιαίτερα των νεότερων και μελλοντικών γενεών, περιορίστηκε στην καταγγελία και στην υπεράσπιση κάποιων «κεκτημένων» ιδιαίτερα κρατικοδίαιτων συντεχνιών.
Στα πανεπιστήμια, γοητευμένος από την μεγάλη αντίθεση στη τροποποίηση του άρθρου 16, το οποίο σημειωτέον είχε μετατραπεί σε σύγχρονο λάβαρο της επανάστασης στο λόγο του, έδινε την εντύπωση ότι στήριζε άκριτα κάθε είδους κατάληψη και κινητοποίηση. Η εικόνα που δεχόταν η κοινή γνώμη ήταν ότι αν δεν πρωταγωνιστούσε ο ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ, τουλάχιστον δεν καταδίκαζε πρακτικές, όπως η αρπαγή της κάλπης (!), για να μην εφαρμοστεί ο νόμος της κ. Γιαννάκου, που καθιέρωνε την καθολική ψηφοφορία των φοιτητών στην εκλογή των οργάνων διοίκησης. Μια προοδευτική αλλαγή (τουλάχιστον όσον αφορά τη καθολική ψηφοφορία), που ο ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ δεν την δέχθηκε, τασσόμενος ουσιαστικά με το αμαρτωλό καθεστώς των συναλλαγών κάποιων φοιτητικών παρατάξεων και ορισμένων καθηγητών. Παρακολούθησε και παρακολουθεί ακόμη σχεδόν αμήχανα, τις βιαιοπραγίες και τους προπηλακισμούς κάποιων ομάδων απέναντι σε πανεπιστημιακούς καθηγητές, χωρίς να τις καταδικάζει απερίφραστα και χωρίς δεύτερη κουβέντα. Αντί να πρωταγωνιστήσει με τις λιγοστές του δυνάμεις, σε μια νέα συνεννόηση και στην υπέρβαση του σημερινού τέλματος του φοιτητικού κινήματος με τη μη λειτουργία των συλλόγων και της ΕΦΕΕ, υπερασπίστηκε μια παρωχημένη αντίληψη και νοοτροπία για το πανεπιστημιακό άσυλο που έχει μετατραπεί από καθεστώς ελεύθερης διακίνησης των ιδεών σε καθεστώς να εμποδίζονται να ακουστούν απόψεις που δεν αρέσουν σε κάποιους, ουσιαστικά σε άσυλο παρανομούντων και ομάδων κάθε είδους καταστροφής.
Η αλαζονεία του ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ εκφράστηκε σε πολλές στιγμές την προηγούμενη περίοδο. Από τους απρεπείς χαρακτηρισμούς που απέδιδε στους πολιτικούς του αντιπάλους, μέχρι την εικόνα που έδινε, ωσάν να είχε εξουσιοδότηση να μιλάει εκ μέρους όλου του λαού και όλων των εργαζομένων. Δείγμα αυτής της αλαζονικής συμπεριφοράς των ηγετικών στελεχών του ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ ιδιαίτερα μετά τη δημοσκοπική του άνοδο, ήταν η διαχείριση της νεολαιίστικης εξέγερσης του Δεκέμβρη, όταν προσπάθησε να εμφανισθεί αν όχι ως εκπρόσωπος και γνήσιος εκφραστής της νεολαίας και των ανησυχιών της, τουλάχιστον ως ο μοναδικός της υπερασπιστής, μπερδεύοντας την ερμηνεία της εξέγερσης και τα κοινωνικά αίτια που την δημιούργησαν με την άσκηση μιας υπεύθυνης πολιτικής. Τουλάχιστον δεν έκανε καμιά ιδιαίτερη προσπάθεια να διαχωρίσει έγκαιρα τη θέση του με πρακτικές που δεν συνάδουν με την αριστερά, δημιουργώντας συγχύσεις και απογοητεύσεις σε μεγάλη μερίδα πολιτών.
Σε μια έξαρση κρατισμού, για κάθε πρόβλημα ως λύση είχε την κρατικοποίηση. Έννοιες όπως η αξιολόγηση σχεδόν χάθηκαν από το λεξιλόγιο του. Στα πλαίσια ενός καταχρεωμένου και σχεδόν χρεωκοπημένου κράτους, ως απάντηση στη κρίση ζητά 100.000 νέες προσλήψεις στο δημόσιο, χαϊδεύοντας κατ’αρχήν τα αυτιά κάποιων ανέργων, ταυτόχρονα όμως θυμίζει σε πολλούς το μοντέλο του «υπαρκτού σοσιαλισμού» και της ισοπεδωτικής φτώχειας και μιζέριας που συνόδευε αυτό το αντιδημοκρατικό και ανελεύθερο σύστημα.
Και το σημαντικότερο σ’ αυτές τις ευρωεκλογές, έγινε πιο ξεκάθαρη η ολική επαναφορά του ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ σε εθνοκεντρικές θέσεις. Σε μια περίοδο που γίνεται φανερό σε όλο και περισσότερους ότι τα προβλήματα αποκτούν διεθνικό και παγκόσμιο χαρακτήρα, άρα χρειάζονται και πολιτικές ανάλογης εμβέλειας. Και εμείς ως χώρα ενώ βρισκόμαστε σε έναν τέτοιο υπερεθνικό σχηματισμό που λέγεται Ευρωπαϊκή Ένωση, ο ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ αντί να αγωνισθεί για την συνέχιση και εμβάθυνση της δημοκρατικής ολοκλήρωσης, για μια Ευρώπη πιο ευαίσθητη κοινωνικά, για έναν παράγοντα διεθνούς ειρήνης και συνεργασίας, ζητά την κατάργηση όλων των ευρωπαϊκών συνθηκών.
Θα μπορούσαμε να αναφέρουμε και άλλα παραδείγματα, χαρακτηριστικά δείγματα της πολιτικής που άσκησε ο ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ το προηγούμενο διάστημα και που κατά τη γνώμη μας βρίσκεται η ουσία της μειωμένης του εκλογικής επιρροής.
Αν νομίζουν κάποιοι στον ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ ότι οι πολίτες δεν παρακολούθησαν αυτά τα θέματα και δεν τον αξιολόγησαν γι αυτά, κάνουν λάθος.

Σ’αυτά τα πρωτεύοντα θέματα της πολιτικής του ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ θα θέλαμε να ακούσουμε τους κ.κ. Αλαβάνο και Τσίπρα όπως και τους υπόλοιπους της ηγεσίας του να τοποθετηθούν και όχι στα δευτερεύοντα.

Δυστυχώς οι τάσεις στον ΣΥΝ ανεξάρτητα ποια πλευρά έχει την κύρια ευθύνη, αντί για ελεύθερα ρεύματα ιδεών έχουν μετατραπεί σε μικρούς κομματικούς στρατούς που στοιχίζονται κάθε φορά με τις θέσεις που παίρνει μια μικρή κομματική ηγετική ομάδα, χωρίς διαβούλευση με την κοινωνία και μεταξύ τους, χωρίς τη βάσανο της σύνθεσης των ιδεών. Και γιαυτό και Συνέδριο να κάνει τώρα ο ΣΥΝ μάλλον μία από τα ίδια θα προκύψουν. Ίσως χρειάζονται ριζικότερες ανατροπές και στον τρόπο λειτουργίας και στον τρόπο αποφάσεων στις μεγάλες επιλογές με τη μέγιστη συμμετοχή της κοινωνικής αριστεράς.

Ο ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΣ/ΣΥΡΙΖΑ σήμερα έχει κρίση ταυτότητας. Αυτό είναι το ζητούμενο και αυτό πρέπει να απασχολήσει την ηγεσία του. Εκτός αν θέλουν να συνεχίσουν να είναι ένα κόμμα διαμαρτυρίας και καταγγελίας. Αυτό ασφαλώς μπορεί να το επιλέξουν, αλλά να ξέρουν ότι μάλλον δεν ενδιαφέρει την κοινωνία και τους πολίτες.

Κώστας Χαϊνάς
20 Ιουνίου 2009