Στην πρόσφατη
εκδήλωση της “γέφυρας Μπούλμαν”, όπως ευφυώς αποκαλέστηκε από κάποιους αρθρογράφους η
συγκεκριμένη πρωτοβουλία του προέδρου της συμμαχίας των σοσιαλιστών δημοκρατών
και της κας Κατσέλη, εκ του αποτελέσματος, αλλά και λόγω της απουσίας των άλλων
πολιτικών δυνάμεων που αποτελούν αυτό που ονομάζουμε κεντροαριστερά, δηλαδή το
Κίνημα Αλλαγής και το Ποτάμι, θα μπορούσαμε να πούμε “άνθρακες ο θησαυρός” ή το σαφάρι πήγε στράφι. Όμως στο
σημείωμα μας θέλουμε να σταθούμε περισσότερο στην ουσία, δηλαδή κυρίως σ’ αυτά
που ακούστηκαν και όχι ποιοι παραβρέθηκαν ή ποιοι απουσίαζαν. Κυρίως θα μας
απασχολήσουν οι θέσεις που ανέπτυξε στην ομιλία του ο κος Τσίπρας και κυρίως η “ειλικρινής”, όπως την αποκάλεσε πρόσκληση του για “Προοδευτικό Μέτωπο” η “Συμμαχία” ή “Συμπαράταξη”, θα
δούμε πως θα την βαφτίσει τελικά. Πιθανά να έχει συνειδητοποιήσει ότι έχει πει
τόσο πολλά ψέματα που τώρα χρειάζεται να διευκρινίζει όταν μιλάει, ότι μιλάει ειλικρινά…
Κάνοντας λοιπόν μια
ιστορική αναδρομή στην ευρωπαϊκή πορεία μετά τον πόλεμο, αναγνώρισε μεν την
κοινωνική πρόοδο που συντελέσθηκε, αλλά ξέχασε όμως να πει ότι αυτή η κοινωνική
Ευρώπη, είναι έργο των δύο μεγάλων ευρωπαϊκών οικογενειών. Της Σοσιαλδημοκρατίας και της
Συντηρητικής – Φιλελεύθερης οικογένειας. Η Αριστερά, την οποία ο ίδιος
εκπροσωπεί όπως είπε και ξεκαθάρισε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είναι αριστερά και δεν είναι,
ούτε θέλει να είναι Κεντροαριστερά, ήταν εν πολλοίς απέναντι στην μεταπολεμική
ευρωπαϊκή οικοδόμηση και στις πολιτικές των δύο
μεγάλων πολιτικών οικογενειών που οικοδόμησαν την σύγχρονη Ευρώπη. Η
Αριστερά κάθε έκφανσης, με κάποιες επιμέρους διαφοροποιήσεις ασφαλώς, είχε κυρίως
στραμμένο το βλέμμα της, στις χώρες της οικοδόμησης του “υπαρκτού σοσιαλισμού”, που όμως κατέρρευσε σαν χάρτινος
πύργος, μετά την πτώση του τείχους του Βερολίνου το 1989. Καμιά αναφορά όμως
δεν έκανε ο κος Τσίπρας, για τα μεγάλα αυτά ιστορικά γεγονότα και την μεγάλη
ήττα που υπέστη ο “υπαρκτός
σοσιαλισμός” και κατ’
επέκταση και η αριστερά, από την αστική δημοκρατία και τον ευρωπαϊκό καπιταλισμό.
Αντίθετα αποκάλεσε “βίαιη
ενσωμάτωση” τις
εντατικές προσπάθειες των ίδιων των χωρών του “υπαρκτού σοσιαλισμού”,
για την ένταξη τους στην ευρωπαϊκή οικογένεια, υιοθετώντας εμμέσως πλην
σαφώς την θεωρία της ιμπεριαλιστικής επέμβασης ως αιτία για την κατάρρευση
τους.
Αναπτύσσοντας το
ανιστόρητο αφήγημά του περί επικράτησης του απάνθρωπου -όπως τον
αποκάλεσε- “νεοφιλελεθερισμού” μετά
το 1980 στην Ευρώπη, αναφέροντας ως τεκμήριο την διακυβέρνηση της κας Θάτσερ
στην Βρετανία. Έτσι κάνοντας ένα αυθαίρετο λογικό άλμα και χωρίς καμιά
τεκμηρίωση, μίλησε για επικράτηση του και κυριαρχία του σε όλη την Ευρώπη. Που
γιγάντωσε τις κοινωνικές ανισότητες. Μέγα ψέμα βέβαια, αφού τεκμηριωμένα οι
κοινωνικές ανισότητες στην Ευρώπη έχουν αμβλυνθεί μετά τον πόλεμο και οι
εργαζόμενοι στην ΕΕ απολαμβάνουν σήμερα το μεγαλύτερο και το καλύτερο κοινωνικό
Κράτος της υφηλίου. Ξεχνάει επίσης να πει ότι τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα είναι
έως και σήμερα παρά την υπαναχώρηση τους, συμπρωταγωνιστές στην συγκρότηση
πλειοψηφικών, είτε συμμαχικών Κυβερνήσεων στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης μέχρι
σχεδόν το τέλος της δεκαετίας του 2000. Και ασφαλώς και η δεύτερη μεγάλη
οικογένεια της φιλελεύθερης – συντηρητικής παράταξης, είχε και αυτή το μερίδιό
της και την θετική της συνεισφορά στην μεταπολεμική διακυβέρνηση και πρόοδο των
χωρών της Ευρώπης. Και οι δύο οικογένειες μοιράζονται τις κατακτήσεις της
Ευρώπης. Και η κάθε μία κέρδισε και ωφελήθηκε, από τις πολιτικές της άλλης. Σε
ένα βαθμό συνέκλιναν σε πολλά κρίσιμα θέματα. Και αυτό αποδείχθηκε καλό για τις
κοινωνίες της Ευρώπης. Έτσι χτίζεται σήμερα η Ευρωπαϊκή Ένωση. Με συναινέσεις
και συγκλίσεις. Δεν κατονομάζει βεβαίως ο κος Τσίπρας ποιες ακριβώς είναι αυτές
οι κυρίαρχες νεοφιλελεύθερες Κυβερνήσεις που καταδυναστεύουν την Ευρώπη. Που
παραδώσανε τα κλειδιά στους αδυσώπητους τεχνοκράτες όπως είπε, εφαρμόζοντας
λανθασμένες συνταγές. Πως επιτρέψαμε στον νεοφιλελευθερισμό να γίνει η επίσημη
ευρωπαϊκή οικονομική θρησκεία, το επίσημο δόγμα, είπε με έμφαση. Που αναφέρεται
ο ποιητής άραγε ; Στην Γερμανία της κας Μέρκελ που συγκυβερνά με τους
σοσιαλδημοκράτες, που ο ίδιος ο κος Τσίπρας τους είχε υποδείξει ως την καλύτερη
επιλογή τους, μετά τις τελευταίες εκλογές στην Γερμανία ; Στην Γαλλία του κ.
Μακρόν που στην τελευταία του επίσκεψη στην Αθήνα είχε πει τόσο καλά λόγια ο
κος Τσίπρας και είχε πει πόσο πολύ συμφωνεί μαζί του ; Στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή ; Στο Eurogroup ; Στο Ευρωπαϊκό
Κοινοβούλιο ; Στους ευρωπαϊκούς θεσμούς που μας στάθηκαν τόσο πολύ και έμπρακτα
στην δεκαετία της κρίσης ; Δεν μας το διευκρίνισε ο κος Τσίπρας αυτό.
Φαντάσματα είναι τέλος πάντων αυτοί οι “νεοφιλελεύθεροι”
στην Ευρώπη ; Εάν όμως εννοεί τελικά όλους αυτούς, αλλά για κάποιο λόγο δεν
θέλει να τους κατονομάσει, θα πρέπει να μας εξηγήσει κάποια πράγματα. Αυτοί δεν
είναι οι εταίροι μας που μας βοήθησαν να βγούμε από τα μνημόνια και την κρίση ; Που μας δάνεισαν αν και πολλές από
αυτές τις χώρες είναι φτωχότερες από την Ελλάδα ; Που μας πάγωσαν τις δόσεις
του χρέους μας ; Που μας επιστρέφουν τα κέρδη των ελληνικών ομολόγων που
παρακρατούν οι Τράπεζές τους ; Πως γίνεται να είναι ταυτόχρονα και οι “νεοφιλελεύθεροι” δυνάστες μας όπως λέει ;
Αυτά μόνο ο κος Τσίπρας τα ξέρει αλλά είναι και ο μόνος ικανός να λέει κάτι και
το αντίστροφό του, χωρίς να του καίγεται καρφάκι για τις συνέπειες. Και κάποιοι
από το ακροατήριο του να εκστασιάζονται για την ευστροφία του, αφού “πιάνει πουλιά στον αέρα”, λέγοντας στην ουσία
ατεκμηρίωτες βερμπαλιστικές πομφόλυγες.
Και μάλιστα
–ισχυρίσθηκε- ότι αυτός δηλαδή ο “νεοφιλελευθερισμός”, ήταν η βασική αιτία της χρηματοπιστωτικής κρίσης, που χτύπησε την Ευρώπη στο
τέλος της δεκαετίας του 2000, αλλά και τη χώρα μας. Η οποία χώρα μας σύμφωνα με τον κ.Τσίπρα, “έγινε το πειραματόζωο του
νεοφιλελεύθερου σοκ”,
όπως το χαρακτήρισε, “παραδίνοντας
τα κλειδιά στο ΔΝΤ”.
Αναρωτιέμαι σε τι διαφέρει αυτή η ερμηνεία από τις θεωρίες του κάθε τύπου
συνομωσιολόγου, για τους “ξένους” που βάλθηκαν να μας πτωχεύσουν.
Ξεχνάει ο κος Τσίπρας ότι η κρίση χτύπησε τους αδύνατους κρίκους της Ευρώπης
και όχι τις ισχυρές χώρες και κυρίως αυτές που είχαν πάρει τα μέτρα τους, είχαν
κάνει τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις και είχαν προετοιμαστεί, όπως είχε κάνει η
Γερμανία με τις μεταρρυθμίσεις του σοσιαλδημοκράτη Στρέντερ πριν την κα.Μέρκελ.
Ενώ στην Ελλάδα στο κρίσιμο δεύτερο μισό της δεκαετίας του 2000, όχι μόνο δεν
κυριαρχούσε ο “νεοφιλελευθερισμός”, αλλά ο κρατικίστικος λαϊκισμός του κ. Καραμανλή και του κ.
Παυλόπουλου με τους χιλιάδες διορισμούς στο δημόσιο, της ψεύτικης ευμάρειας και
των τεράστιων δημοσιονομικών ελλειμμάτων, που τόσο δυσκολεύεται να μιλήσει ο
κος Τσίπρας. Και αντί να αναγνωρίσει τις τεράστιες προσπάθειες δημοσιονομικής
προσαρμογής που έγιναν με τα δύο μνημόνια, από τις Κυβερνήσεις της περιόδου
2009-2014, ασφαλώς με λάθη και καθυστερήσεις ιδιαίτερα στις διαρθρωτικές
μεταρρυθμίσεις, χαρακτηρίζει την Ελλάδα της περιόδου αυτής, όργανο του “νεοφιλελεύθερου
πειραματισμού”. Για τον
δικό του αχαλίνωτο λαϊκισμό της ίδιας περιόδου, του διχαστικού “ή
εμείς ή αυτοί”, ή του “θα τους τελειώσουμε ή θα μας τελειώσουν”, των “γερμανοτσολιάδων” ούτε λέξη, ούτε μία αναφορά. Πρώτο
εξάμηνο του 2015 υπό την δική του πρωθυπουργία, δεν υπήρξε σύμφωνα με τον
κ.Τσίπρα. Μάλλον μόνο στα δικά μας μυαλά υπάρχει αυτή η καταστροφική για την
χώρα περίοδο. Να μην πούμε για την περίοδο μετά την υπογραφή του 3ου
αριστερού μνημονίου, που στις εκτιμήσεις
του κου Τσίπρα ξεκίνησε ως πραξικόπημα, μετεξελίχθηκε ως εκβιασμός των εταίρων
και διολίσθησε τελευταία σε αποτελεσματική συμφωνία. Α, κοιτάξτε μας είπε, το
δικό μας μνημόνιο ήταν κάτι άλλο. Πολύ ηπιότερο από τα δύο προηγούμενα μας
διαβεβαίωσε. Πως θέλατε να είναι κ. Τσίπρα, όταν στο τέλος του 2014 είχε
ολοκληρωθεί σχεδόν η δημοσιονομική προσαρμογή και η χώρα είχε πρωτογενές –μικρό μεν αλλά είχε- πλεόνασμα ; Παρόλα αυτά εσείς
μόλις αναλάβατε το 2015, βάλατε επιπλέον δυσβάστακτους φόρους και αυξήσατε περαιτέρω τις ασφαλιστικές εισφορές,
με καταστροφικές συνέπειες για την μεσαία τάξη. Αντί λοιπόν να κάνετε την
αυτοκριτική σας και να πείτε ότι χάσαμε πολύτιμο χρόνο μέχρι να σας φύγουν οι
αυταπάτες σας και να κάνετε τα φροντιστήρια σας, εις βάρος όμως της χώρας, κοκορεύεστε γιατί
αυξήσατε το χρέος σε απόλυτους αριθμούς λιγότερο από τους προηγούμενους.
Στην συνέχεια ο κος
Τσίπρας μας μίλησε για έναν νέο μπαμπούλα, τον “νοεφιλελευθερισμό”. Ο οποίος μας είπε ότι πάει μαζί με την εθνικιστική
αντιευρωπαϊκή ακροδεξιά, την τροφοδοτεί. Εδώ διατύπωσε έναν ακατανόητο
παραλογισμό. Πως όμως ο “νεοφιλελευθερισμός”, που σύμφωνα με τα δικά του λεγόμενα θέλει να δρα ασύδοτα
καταργώντας τα εθνικά σύνορα, συμβαδίζει με την ακροδεξιά που θέλει να χτίσει
σύνορα στις χώρες της Ευρώπης, μόνο ο κος Τσίπρας γνωρίζει. Πως όμως ο “νεοφιλελευθερισμός”, που σύμφωνα με τα δικά του
λεγόμενα, θέλει ασύδοτες αγορές χωρίς κανόνες, συμβαδίζει με την ακροδεξιά της
Ευρώπης που θέλει περιορισμούς στην κίνηση των ανθρώπων και των κεφαλαίων, μόνο
στο δικό του κοφτερό μυαλό μπορεί να υπάρχει. Το αφήγημά σας κ. Τσίπρα δεν
πείθει και για έναν επιπλέον λόγο. Γιατί εσείς εχτές και για τέσσερα χρόνια
ήσασταν συγκυβερνήτες με τους ακροδεξιούς ΑΝΕΛ και δεν μας είπατε καμιά
κουβέντα. Γιατί δύο φορές μάλιστα τους προτιμήσατε για συνεταίρους, ενώ υπήρχαν
και άλλες επιλογές για τις οποίες όμως δεν αφιερώσατε ούτε ένα λεπτό. Δεν
ξεχνάμε κ. Τσίπρα ότι το 2015 σύσσωμη η ακροδεξιά της Ευρώπης σας χειροκροτούσε
μέσα στο ευρωκοινοβούλιο. Άλλωστε ο λαϊκίστικος αντιευρωπαϊσμός και ο
ευρωσκεπτικισμός, εκφράστηκε επανειλημμένα στην Ευρώπη όχι μόνο από ακροδεξιά
κόμματα, αλλά και από κόμματα της αριστεράς και τον ΣΥΡΙΖΑ. Γι αυτά δεν μας είπατε
τίποτα.
Εκεί βέβαια που ξεπέρασε
κάθε προηγούμενο εαυτό του ο κος Τσίπρας ήταν όταν έβαλε τον εαυτό του και τον
ΣΥΡΙΖΑ στο νέο υπόδειγμα, που πρέπει να λειτουργήσει ως αντιπαράδειγμα στην
Ευρώπη που κυριαρχεί όπως είπε ο “νεοφιλελευθερισμός”. Και αναφέρθηκε στα αντι-παραδείγματα της Πορτογαλίας και της
Ισπανίας όπως τα ονόμασε, μαζί με αυτό της Ελλάδας. Όμως κάποιος πρέπει να
θυμίσει στον κ. Τσίπρα ότι στην Πορτογαλία και στην Ισπανία επικεφαλής των δύο
Κυβερνήσεων είναι οι σοσιαλδημοκράτες των χωρών αυτών. Επίσης το κόμμα της
αριστεράς κ. Τσίπρα στην Πορτογαλία δεν έχει καμιά σχέση με την έξαλλη στάση
που είχε ο ΣΥΡΙΖΑ μέχρι το 2015. Είχαν αποδεχθεί τις περιοριστικές πολιτικές
(μνημόνια) που είχε υπογράψει η προηγούμενη συντηρητική διακυβέρνηση της χώρας τους
και σήμερα στηρίζει τους σοσιαλδημοκράτες στην Κυβέρνηση. Αυτές είναι κάποιες
μικρές αλλά με μεγάλες ποιοτικές διαφορές
με την δική σας στάση και πολιτική πριν και μετά το 2015. Μην κάνετε
λοιπόν τέτοιες ανιστόρητες συγκρίσεις, γιατί ενισχύσετε την εκτίμηση πολλών
συμπολιτών μας για έλλειψη κάθε μέτρου στις αναφορές σας.
Τι μένει λοιπόν στον κ.
Τσίπρα για να μπορέσει να γίνει πιστευτός ; Και όταν μιλάει να μην χρειάζεται
να επικαλείται την λέξη ειλικρινής. Γιατί στην πολιτική οι ηγέτες πρέπει να
είναι πάντα ειλικρινείς και όταν κάνουν λάθη αναλαμβάνουν τις ευθύνες τους. Οι “μαγκιές”, το “κόλπα”, οι “ντρίπλες”, οι εκφράσεις “τους πήρε τα σώβρακα”, “τον έκανε μια χαψιά” που γράφουν έντυπα και εκστασιαζόμενοι αρθρογράφοι που τον
δοξάζουν, πρέπει να τον προβληματίσουν και τον ίδιο, εάν βεβαίως έχει
ενσυναίσθηση του τι έγινε στην χώρα τα τελευταία δέκα χρόνια. Εάν όμως αναζητά
έναν τρόπο λύτρωσης, μόνο ένας τρόπος υπάρχει. Η αποδοχή της ήττας του. Γιατί
όλα όσα υποστήριζε ηττήθηκαν. Όλα, δηλαδή έχει ήδη υποστεί Στρατηγική ήττα.
Όλες αυτές οι πρωτοβουλίες που παίρνει σήμερα ο κος Τσίπρας, επικαλούμενος τις
προοδευτικές δυνάμεις που χτες λοιδορούσε, για την αντιμετώπιση της επέλασης
του “νεοφιλελευθερισμού” όπως λέει, μόνο ως ενέργειες προσωπικής διάσωσης εκλαμβάνονται
από πολλούς. Αλλά προσωπικά δεν νομίζω
ότι έχει πολλές πιθανότητες επιτυχίας, το σενάριο αυτό. Γιατί ο κος Τσίπρας δεν
μπορεί να είναι ο ηγέτης του αύριο. Όσο και αν έχει αλλάξει. Όσο και αν έχει
μετανιώσει για τις χθεσινές ακρότητές του. Μπορεί ηλικιακά να είναι νέος.
Όμως πολιτικά ήδη έχει “γεράσει”. Μια Στρατηγική ήττα όμως δική του και του
κόμματός του , ίσως μπορέσει να λειτουργήσει λυτρωτικά και για τον ίδιο, αλλά και
για το κόμμα του. Γιατί έτσι ίσως αναγνωρίσει την πραγματική του ήττα, που έχει
ήδη πραγματωθεί εδώ και πολύ καιρό, αλλά δεν θέλει εγωιστικά να παραδεχθεί. Και έτσι μπορεί να έρθει και η λύτρωση.
7-3-2019
Κώστας Χαϊνάς
