Κάποιες πρώτες σκέψεις για τα αποτελέσματα των Ευρωεκλογών στις 7 Ιουνίου 2009

Τι εκφράζει η αποχή για ένα τμήμα της κοινωνίας που δεν απείχε στις Ευρωεκλογές λόγω κάποιας γενικής απολιτικότητας.

Την απογοήτευση ενός σημαντικού τμήματος της κοινωνίας των πολιτών, που κάθε φορά γίνεται μεγαλύτερο, απέναντι στο πολιτικό σύστημα της χώρας συνολικά.
Την διαμαρτυρία ενός τμήματος των πολιτών απέναντι στο κόμμα που ψηφίζει στις εθνικές εκλογές, που θέλει να την εκφράσει με την αποχή του και όχι με την προτίμηση κάποιου άλλου κόμματος.
Την αδιαφορία ενός τμήματος των πολιτών απέναντι στους ευρωπαϊκούς θεσμούς ή την μη κατανόηση του ρόλου και της σημασίας τους, στοιχείο που δείχνει το δρόμο για μια πιο ουσιαστική προσέγγιση των ευρωπαϊκών θεμάτων, στα πλαίσια της κάλυψης των σημερινών δημοκρατικών ελλειμμάτων της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.

Τι εκφράζουν τα αποτελέσματα για τα πολιτκά κόμματα.

Ένα γενικό συμπέρασμα για το δικομματισμό

Ο δικομματισμός καλά κρατεί, διαψεύδοντας όσους πρότρεξαν και μίλησαν για το τέλος του. Παρά την μικρή σχετικά υποχώρηση που έχει, τα δύο μεγαλύτερα κόμματα, σε αντίθεση με αντίστοιχα σε πολλές χώρες της Ευρώπης, συγκέντρωσαν περίπου το 70% των έγκυρων ψήφων.
Τα μικρότερα υπάρχοντα κόμματα της σημερινής βουλής και ειδικότερα τα κόμματα της αριστεράς, δεν αποδείχθηκαν πειστικές εναλλακτικές λύσεις για πολλούς δυσαρεστημένους πολίτες που προτίμησαν είτε να απόσχουν, είτε να ενισχύσουν νέα και άλλα μικρότερα κόμματα.

Για τη Νέα Δημοκρατία

Οι ψηφοφόροι της Νέας Δημοκρατίας, είτε με την αποχή τους, είτε με την επιλογή τους προς άλλα κόμματα και ιδιαίτερα προς το ΛΑΟΣ, έστειλλαν ένα ισχυρό μήνυμα προς τη Νέα Δημοκρατία, αποδοκιμασίας των πολιτικών που άσκησε και προσωπικά προς τον κ. Καραμανλή για τον τρόπο που χειρίσθηκε τα σκάνδαλα. Ασφαλώς και δεν έχουν τελειώσει όλα για τη Νέα Δημοκρατία. Στο επόμενο διάστημα θα δούμε τα περιθώρια ελιγμών και διαμόρφωσης εναλλακτικών επιλογών. Ο δικομματισμός όπως είπαμε μπορεί να είχε κάποια μικρή υποχώρηση, κρατά όμως τις βασικές του δυνάμεις και μην ξεχνάμε ότι υπάρχουν και εφεδρείες στο συντηρητικό τόξο του πολιτικού συστήματος. Άρα τα πράγματα στο πολιτικό σκηνικό θα διαμορφωθούν ανάλογα και με τον τρόπο που θα χειριστούν τα θέματα συμμαχιών και οι άλλες πολιτικές δυνάμεις της χώρας.

Για το ΠΑΣΟΚ

Τα αποτελέσματα έδωσαν ένα σαφές προβάδισμα στο ΠΑΣΟΚ και στον Γεώργιο Παπανδρέου έναντι της Νέας Δημοκρατίας και του κ. Καραμανλή. Όμως αυτές οι εκλογές δεν βγάζουν Κυβέρνηση, αλλά και να έβγαζαν, το ΠΑΣΟΚ δεν θα μποορύσε να συγκροτήσει Κυβέρνηση, ίσως ακόμη και με τον τελευταίο εκλογικό νόμο Παυλόπουλου, που δίνει ένα μεγάλο μπόνους στο πρώτο κόμμα. Με τα αποτελέσματα λοιπόν αυτά, οι πολίτες δεν έδωσαν ανοικτή επιταγή στην ηγεσία του ΠΑΣΟΚ, ούτε τον αέρα ενός σαφούς πολιτικού ρεύματος, ώστε να μπορούσε να ισχυριστεί κάποιος ότι διεκδικεί μιαν αυτοδύναμη πλειοψηφία στις επόμενες εθνικές εκλογές. Η ηγεσία του ΠΑΣΟΚ μένει πολλά να δείξει ακόμη και κυρίως να πείσει ότι αποτελεί μέρος μιας φερέγγυας πολιτικής λύσης, χωρίς τα γνωστά αλαζονικά χαρακτηριστικά του πρόσφατου παρελθόντος του.

Για το ΚΚΕ

Το ΚΚΕ με ποσοστό λίγο κατώτερο από τις επιδόσεις του στις εθνικές εκλογές του 2007, μπορούμε να πούμε ότι συγκράτησε γενικά το μεγάλο τμήμα των δυνάμεών του. Δεν μπόρεσε όμως να κερδίσει από τη δυσαρέσκεια προς το πολιτικό σύστημα νέους ψηφοφόρους, είτε ψηφοφόρους που δεν ήθελαν να ψηφίσουν τα υπάρχοντα κόμματα. Και αυτό κυρίως οφείλεται στον ένοτονο αντιευρωπαϊσμό που επέδειξε. Τα συνθήματα για ανυπακοή και απειθαρχία προς την ΕΕ, δεν έπιασαν τόπο, αφού τα αποτελέσματα δεν επιβεβαίωσαν τις προβλέψεις της, ούτε η πλειοψηφία των πολιτών έδειξε κάποια αντιευπωπαϊκή στάση όπως επεδίωκε, αφού σαφώς η συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών προτίμησαν μια στάση κριτική ή όχι προς την ΕΕ, πάντως μέσα στα πλαίσιά της. Σε ένα βαθμό λοιπόν αυτός ο έντονος αντιευρωπαϊσμός του ΚΚΕ δεν βοήθησε να κερδίσει κάποιους δυσαρεστημένους ψηφοφόρους του πολιτικού συστήματος και τους έσπρωξε είτε στην αποχή είτε σε άλλα μικρότερα σχήματα. Επίσης ένα άλλο στοιχείο που πρέπει να πάρει υπόψη της η ηγεσία του ΚΚΕ είναι ότι, σήμερα δυνάμεις σε πολλές χώρες της Ευρώπης, με έντονο αντιευρωπαϊκό προσανατολισμό, είναι πολιτικοί φορείς με αντιδραστικά, ρατσιστικά και εθνικιστικά χαρακτηριστικά. Τι σχέση έχει ένας πολιτικός χώρος κατ’ εξοχήν διεθνιστικός –όπως τουλάχιστον θέλει να λέει ότι είναι το ΚΚΕ- με τις δυνάμεις αυτές; Τέλος η αποχή των ευρωπαίων πολιτών που θέλει να προσεταιριστεί το ΚΚΕ, τις περισσότερες φορές δεν προέρχεται από έναν γενικό αντιευρωπαϊσμό, αλλά μάλλον από την έλλειψη μιας σαφέστερης και βαθύτερης δημοκρατικής πολιτικής ολοκλήρωσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Για το ΛΑΟΣ

Η άνοδος του ΛΑΟΣ είναι ένα στοιχείο που μπορεί να οφείλεται σε ένα βαθμό στην μετατόπιση δυσαρεστημένων ψηφοφόρων της Νέας Δημοκρατίας, αλλά ταυτόχρονα δείχνει μια -μικρή έστω- ενίσχυση των φοβικών και εθνικιστικών χαρακτηριστικών σε ένα τμήμα της κοινωνίας μας. Αυτό ως στοιχείο σε συνδυασμό με την ενίσχυση σε πανευρωπαϊκό επίπεδο παρόμοιων αντιευρωπαϊκών, ρατσιστικών, φοβικών και εθνικιστικών δυνάμεων είναι ένα θέμα που πρέπει να προβληματίσει σοβαρά τη δημοκρατική Ευρώπη και τις πολιτικές δυνάμεις που την συγκροτούν.


Για τους Οικολόγους – Πράσινους

Αποτελούν τους κερδισμένους των εκλογών, αφού παρά τις χυδαίες επιθέσεις που δέχθηκαν το τελευταίο διάστημα, κατάφεραν να συγκεντρώσουν την κρίσιμη πολιτική μάζα, που τους αναδεικνύει σε μια αυτόνομη πολιτική δύναμη. Πρέπει όμως να αποδείξει στην πράξη ότι δεν αποτελεί ένα απλό χώρο συγκέντρωσης της διαμαρτυρίας και της απογοήτευσης των πολιτών, αλλά μια πολιτική δύναμη που θέλει και μπορεί να συμβάλλει στη συνάντηση όλων εκείνων των δυνάμεων που αγωνίζονται για μια προοδευτική κατεύθυνση στη χώρα μας.

Για το ΣΥΡΙΖΑ

Ο ΣΥΡΙΖΑ αποτελεί κατά κάποιο τρόπο τον χαμένο των ευρωεκλογών, όχι τόσο γιατί συγκέντρωσε ένα ποσοστό λίγο μικρότερο απ’αυτό που συγκέντρωσε στις τελευταίες εθνικές εκλογές, τη στιγμή που πάντα στις ευρωεκλογές η ανανεωτική αριστερά συγκέντρωνε μεγαλύτερα ποσοστά σε σχέση με τα εκλογικά ποσοστά που συγκέντρωνε στις εθνικές εκλογές. Αλλά κυρίως γιατί οι προσδοκίες που είχε δημιουργήσει ο ίδιος, ήταν τελικά πολύ μεγαλύτερες απ’αυτές που πραγματικά μπορούσε.
Τα αποτελέσματα συνδέονται σαφώς με τις αντιευρωπαϊκές επιλογές της ηγεσίας του, που ιδιαίτερα το τελευταίο διάστημα απέκτησαν τον χαρακτήρα, μιας ολικής επαναφοράς σε φοβικές εθνοκεντρικές επιλογές, που αν και απογοήτευσαν πολλούς ψηφοφόρους του που τελικά όμως στο μεγαλύτερο τμήμα τους τον ψήφισαν, αλλά κυρίως όμως απομάκρυναν πολλούς εν δυνάμει ψηφοφόρους του.
Ασφαλώς συνδέεται και με τις πολιτικές που εφάρμοσε σε πολλά θέματα της εσωτερικής πολιτικής επικαιρότητας και πιο συγκεκριμένα με το γεγονός ότι δεν μπόρεσε να πείσει για την ρεαλιστικότητα της δικής του εναλλακτικής πολιτικής λύσης για τη χώρα μας, ώστε να αποτελέσει τον πολιτικό πόλο υποδοχής για τους απογοητευμένους και δυσαρεστημένους πολίτες.

Τις επόμενες μέρες, όλες οι πολιτικές δυνάμεις θα μελετήσουν βαθύτερα τα αποτελέσματα και θα βγάλουν τα απαραίτητα πολιτικά συμπεράσματα, που θα μετουσιωθούν σε πολιτικές. Οι πολίτες θα τις κρίνουν και πάλι.


Κώστας Χαϊνάς
Δευτέρα 8-6-2009