Εκλογές για την αυτοδιοίκηση 2010 : Μπορεί να είναι πρωταγωνιστής ο πολίτης ;

Μετά από την ολοκλήρωση των διαδικασιών για τον ‘ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗ’ οδηγούμαστε τελικά τον Νοέμβριο του 2010 σε εκλογές στους δύο νέους βαθμούς της αυτοδιοίκησης. Στους νέους δήμους που προέκυψαν από τις συνενώσεις και στις περιφέρειες που μέχρι εχθές είχαν διορισμένο περιφερειάρχη από την εκάστοτε Κυβερνητική πλειοψηφία. Αυτό από μόνο του όπως και μια σειρά άλλες μεταρρυθμίσεις που προωθήθηκαν ήταν θετικές και οι νέοι Δήμοι και Περιφέρειες, κάτω από συγκεκριμένες προϋποθέσεις μπορούν να αναδειχθούν σε επιτελικά όργανα καθορισμού μιας πραγματικής αυτό-διοικητικής πολιτικής, προς όφελος των τοπικών κοινωνιών. Ασφαλώς και υπάρχουν πολλά σημεία που θα μπορούσε κάποιος να ασκήσει κριτική, αλλά πλέον δεν έχει νόημα(το κάναμε προγενέστερα), αφού ο ‘ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ’ είναι πλέον νόμος του Κράτους και με βάση αυτό θα γίνουν οι αυτοδιοικητικές εκλογές του 2010. Εκείνο που θα μας απασχολήσει στο σημερινό σημείωμα είναι κατά πόσο υπάρχουν σήμερα οι προϋποθέσεις να πάρουν μέρος στις εκλογές αυτές, αυθεντικές και πραγματικά ανεξάρτητες αυτοδιοικητικές κινήσεις πολιτών. Και ειδικότερα στον νέο Δήμο της Χαλκίδας, δηλαδή στο Δήμο που προκύπτει από την συνένωση τεσσάρων άλλων Δήμων (Ανθηδώνα, Αυλίδα, Ληλαντίων, Νέα Αρτάκη) με τον Δήμο Χαλκιδέων.

Στοιχεία του νέου Δήμου

α/α ΟΤΑ Πληθυσμός Έκταση Πυκνότητα Διαμερίσματα
1 Χαλκιδέων 55.264 30,80 1.794,10 1
2 Ληλαντίων 15.389 111,32 138,10 6
3 Νέα Αρτάκη 8.571 23,02 372,40 1
4 Αυλίδας 7.714 122,23 63,10 4
5 Ανθηδόνα 5.871 129,29 42,80 2

Γενικό 92.809 416,66 482,10 14

Πίνακας 1 : Υπουργείο Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης

Είναι αλήθεια ότι ο νέος Δήμος που προκύπτει είναι ένας σχετικά μεγάλος δήμος σύμφωνα με τα σημερινά δεδομένα. Η αλήθεια όμως είναι ότι αποτελούν μια ενιαία οικονομική και γεωγραφική ενότητα, θα μπορούσαμε να πούμε και πολεοδομική και η Χαλκίδα είναι το βασικό κέντρο της. Με ανισότητες και διαφορές ασφαλώς. Με διαφορετικά επίπεδα κοινωνικής οργάνωσης. Με διαφορετικές μορφές οικονομίας και επιχειρήσεων. Όμως αυτή η πολυμορφία μπορεί να αποτελέσει το συγκριτικό της πλεονέκτημα. Οι κοινωνίες και οι οικονομίες που βασίζονται σε ‘μονοκαλλιέργειες’ υστερούν σε σχέση με τις κοινωνίες που διαθέτουν πλουραλιστικές μορφές κοινωνικής και οικονομικής συγκρότησης, γιατί έτσι διασφαλίζουν εναλλακτικές λύσεις απασχόλησης και κοινωνικής και οικονομικής οργάνωσης. Ανατολικά της Χαλκίδας έχουμε μια πλούσια πεδιάδα του Ληλάντιου με αγροτική παράδοση, αλλά και με βιομηχανίες, δυτικά έχουμε την Ανθηδώνα με το αρχαίο της λιμάνι, που μπορεί να εξελιχθεί εκτός από αγροτική περιοχή παραγωγής ποιοτικών αγροτικών προϊόντων, σε μια περιοχή ποιοτικού τουρισμού και φιλοξενίας της εξοχικής κατοικίας των Χαλκιδέων και όχι μόνο. Πιο Νότια έχουμε την ιστορική Αυλίδα με την Αυλίδεια Αρτέμιδα και το αρχαίο τείχος στο ‘Μεγάλο Βουνό’ και επίσης έχουμε την ‘Ριτσώνα’ που συγκεντρώνει ανεξέλεγκτα βιομηχανικές μονάδες, στοιχεία που μπορούν να την αναδείξουν σε ένα παγκόσμιο αρχαιολογικό κέντρο, αντιμετωπίζοντας αποτελεσματικά όμως το πρόβλημα της ρύπανσης. Βορειότερα έχουμε την Νέα Αρτάκη μια νέα και ζωντανή πόλη που φιλοξενεί ένα σημαντικό αριθμό βιοτεχνιών αλλά και μονάδων της πρωτογενούς τομέα της οικονομίας. Και έχουμε και την Χαλκίδα, με το στενό του Ευρίπου ως σήμα κατατεθέν, με το εμπορικό λιμάνι της, με τα μεγάλα προβλήματα της στο κυκλοφοριακό, στις υποδομές της, στους ελεύθερους χώρους της, στο περιβάλλον της. Έχουμε δηλαδή μια μεγάλη ενότητα με μεγάλα συγκριτικά πλεονεκτήματα και ταυτόχρονα με μεγάλα προβλήματα.
Στα πλαίσια ενός σημειώματος ασφαλώς δεν μπορούμε να μιλήσουμε για όλα, αλλά θα μπορούσαμε να σημειώσουμε κάποια, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι αυτά είναι τα πιο σημαντικά ή τα προβλήματα με τη μεγαλύτερη προτεραιότητα.
Κατά πρώτον λοιπόν θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε ως κοινωνία με βάση τον οικονομικό και κοινωνικό χαρακτήρα της περιοχής μας, τον επανασχεδιασμό και την χωροθέτηση των οικονομικών δραστηριοτήτων που έχουν αναπτυχθεί στην περιοχή μας με άναρχο και ανεξέλεγκτο τρόπο. Που και πως θέλουμε να έχουμε τις βιοτεχνίες και τις βιομηχανίες μας. Γιατί και αυτές πρέπει να υπάρχουν κάπου, αλλά σωστά χωροθετημένες και οργανωμένες με υποδομές και περιβαλλοντική προστασία. Στενά δεμένο με αυτό είναι ο πολεοδομικός ανασχεδιασμός των πόλεών μας, για την αντιμετώπιση του κυκλοφοριακού και συγκοινωνιακού προβλήματος με έμφαση στην δημιουργία υποδομών (π.χ. ανισόπεδων διαβάσεων σε σημεία κόμβους) και την ολόπλευρη αξιοποίηση των μέσων μαζικής μετακίνησης με στόχο την ελαχιστοποίηση της μετακίνησης των κατοίκων της περιοχής με αυτοκίνητο. Την ενίσχυση της πεζής μετακίνησης και του ποδηλάτου μέσα στις πόλεις μας για όλες τις κοινωνικές ομάδες και για τις ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες του πληθυσμού, με την δημιουργία των κατάλληλων υποδομών. Την ενίσχυση και επέκταση των ελεύθερων χώρων και των χώρων πρασίνου, με την διεκδίκηση των παλιών στρατοπέδων και των άλλων παλιών βιομηχανικών εγκαταστάσεων της περιοχής μας που διάφορα συμφέροντα τα έχουν βάλει στο μάτι για τσιμεντοποίηση. Το πρόβλημα του νερού χρειάζεται να το αντιμετωπίσουμε με ορίζοντα άμεσα στο μέλλον, αφού όλοι γνωρίζουμε ότι ο υδροφορέας της Κεντρικής Εύβοιας, όπως και ο Ευβοϊκός Κόλπος ρυπαίνονται αργά και σταθερά με βαρέα μέταλλα και οργανική ρύπανση. Το πρόβλημα των αστικών απορριμμάτων δεν αντιμετωπίζεται με νέους ΧΥΤΑ. Αντιμετωπίζεται με ολοκληρωμένο ανασχεδιασμό και οργάνωση της ανακύκλωσης στην πηγή σε όλη την περιοχή και με αναβάθμιση του υπάρχοντος ΧΥΤΑ σε χώρο υποδοχής των υπολειμμάτων όπου και μέρος απ’αυτά μπορούμε να τα αξιοποιήσουμε στην συνέχεια με κομποστοποίηση. Διαφορετικά ανοίγουμε διάπλατα την πόρτα για καύση των απορριμμάτων. Και αυτό θέλουν κάποιοι που θέλουν να αποτύχει η ανακύκλωση και η ολοκληρωμένη διαχείριση των αστικών απορριμμάτων. Οι υπάρχουσες μονάδες βιολογικής επεξεργασίας των αστικών αποβλήτων χρειάζεται να επεκταθούν και να οργανωθούν ώστε να μπορέσουν να συνδεθούν στο δίκτυο όλα τα σπίτια και οι επιχειρήσεις της περιοχής, προβλέποντας και την μελλοντική ανάπτυξη. Θα μπορούσε κάποιος να αναφέρει πολλά άλλα προβλήματα των πόλεών μας και της περιοχής μας. Η αναφορά μας στα προβλήματα αυτά ήταν ενδεικτική. Το ερώτημα που απασχολεί τον καθένα μας είναι : Μπορούν να αντιμετωπισθούν τα προβλήματα αυτά από την νέα αυτοδιοίκηση που θα εκλεγεί από τις εκλογές του Νοεμβρίου ; Η απάντησή μας είναι σαφής. Εάν συνεχισθούν να εκλέγονται οι δήμαρχοι και τα δημοτικά συμβούλια με βάση τα κομματικά ‘χρίσματα’, η απάντηση είναι ΟΧΙ, ή καλύτερα να πούμε ότι δεν θα έχουμε μια ουσιαστική αντιμετώπιση, όσες καλές προθέσεις και αν έχει ο εκλεγμένος δήμαρχος και κάποιοι εκλεγμένοι σύμβουλοι. Το πρόβλημα ξεκινά από την αρχή. Οι αυτοδιοικητικές εκλογές δυστυχώς έχουν εξελιχθεί σε μια δεύτερη κομματική αντιπαράθεση, πλέον αυτής των εθνικών εκλογών. Τα πραγματικά προβλήματα των τοπικών κοινωνιών μπαίνουν σε δεύτερη μοίρα. Εκείνο που μετράει για τους κομματικούς μηχανισμούς είναι ποια χρώματα θα γεμίσουν το βράδυ των εκλογών την οθόνη των τηλεοράσεων για να επιβεβαιώσουν ή όχι τις πολιτικές τους. Και αυτό είναι το μεγάλο πρόβλημα. Γιατί οι τοπικές κοινωνίες και οι πολίτες, θέλουν ένα δήμαρχο και ένα δημοτικό συμβούλιο που θα ασχοληθούν και θα αγωνισθούν μαζί με τους πολίτες για τα προβλήματα της περιοχής και όχι κομματικούς εντεταλμένους. Ή σε άλλες περιπτώσεις να προκύπτουν απλοί διαχειριστές της τετραετίας, ισορροπώντας ανάμεσα σε διάφορα μικρά ή μεγάλα συμφέροντα. Σε καλύτερες εκδοχές μπορεί να προκύψουν κάποια ικανά και αδιάφθορα πολιτικά στελέχη που ασφαλώς υπάρχουν σε όλους τους πολιτικούς χώρους, που όμως είναι ‘καταδικασμένα’ να αποτύχουν, ή να κάνουν ελάχιστα πράγματα, έτσι όπως λειτουργούν τα σημερινά δημοτικά συμβούλια. Μετά τον 2ο μήνα των εκλογών η αντιπολίτευση προσπαθεί να αποδείξει ότι ο Δήμαρχος έχει αποτύχει! Καμιά συνεννόηση, καμιά συλλογικότητα, καμιά συνυπευθυνότητα. Γιατί να μην μπορούν για παράδειγμα να συνεργασθούν πλειοψηφία και μειοψηφίες στο Δήμο για να λυθούν τα προβλήματα της πόλης ; Η απάντηση νομίζω είναι προφανής. Δεν τα έχω με τα πολιτικά κόμματα. Όχι τα πολιτικά κόμματα παρά την απαξίωσή τους, χρειάζεται να επιβεβαιώνουν τον πολιτικό τους ρόλο ως κύτταρα της Δημοκρατίας μας συνεχώς στην κοινωνία και στη Βουλή, και στις Εθνικές Εκλογές μπορούν να δοκιμάζουν την πολιτική τους επιρροή. Με την εμπλοκή τους όμως στα αυτοδιοικητικά θέματα και στις αυτοδιοκητικές εκλογές με τον τρόπο που γίνεται, ούτε τα ίδια ωφελεί ούτε τις τοπικές κοινωνίες.
Το ερώτημα λοιπόν είναι :
Είμαστε σήμερα σε θέση ως τοπική κοινωνία της Χαλκίδας και των άλλων πόλεων που συναπαρτίζουμε τον νέο Δήμο, να πούμε, σε όλους αυτούς που θα θελήσουν να μας εγκλωβίσουν σε έναν ακόμη άγονο κομματικό ανταγωνισμό, ΟΧΙ ευχαριστούμε, δεν θα πάρουμε ; Δεν ξέρω την απάντηση, θα φανεί όμως από τις εξελίξεις και τα αποτελέσματα. Η προσωπική μου γνώμη όμως είναι ότι, μπορούμε σήμερα να πούμε ΝΑΙ στην συγκρότηση μιας αυθεντικής πραγματικά ανεξάρτητης κίνησης για μια αυτοδιοίκηση των πολιτών. Με πρωταγωνιστές τους πολίτες. Ενταγμένους ή όχι σε πολιτικά κόμματα δεν έχει σημασία. Σε μια κίνηση πολιτών που θα συγκινήσει και θα συνεπάρει όλους εκείνους που απογοητευμένοι βλέπουν την απαξίωση του σημερινού πολιτικού μας συστήματος, που θα μας οδηγήσει όλους σε μια νέα προσπάθεια που το μοναδικό στοιχείο που θα μας ενώνει θα είναι η αγάπη μας και οι αγωνίες μας για τον τόπο. Που μέσα από άμεσες δημοκρατικές διαδικασίες θα συζητάμε τα πάντα και θα αποφασίζουμε εμείς για όλα. Και αν αποφασίσουμε να κατέβουμε και στις εκλογές όλοι οι υποψήφιοί μας και ο υποψήφιος Δήμαρχος θα εκλεγούν από εμάς, από την συνέλευση των πολιτών. Και το προγραμματικό μας πλαίσιο εμείς θα το αποφασίσουμε. Μέσα από τις διαφορές μας θα βρούμε τις νέες συνθέσεις και θα κάνουμε όλοι με καλή θέληση τις απαραίτητες υπερβάσεις. Καταλαβαίνω ότι το εγχείρημα δεν είναι απλό, ούτε εύκολο. Όμως ταυτόχρονα πρέπει να αποφασίσουμε ως πολίτες. Θα μείνουμε απλοί παρατηρητές ή στη καλύτερη περίπτωση απλοί ψηφοφόροι αυτών που θα αποφασίσουν κάποιοι για μας χωρίς εμάς, ή θα πάρουμε την υπόθεση της λύσης των προβλημάτων μας στα χέρια μας ;
Προβλήματα που μπορούν κάτω από συγκεκριμένες προϋποθέσεις να αντιμετωπισθούν, αξιοποιώντας τα συγκριτικά της πλεονεκτήματα που πράγματι έχουμε ως περιοχή και κυρίως όταν ο πολίτης αναδειχθεί σε πρωταγωνιστή των εξελίξεων και όχι υποχείριο των κάθε λογής επιδιώξεων και συμφερόντων που ‘βλέπουν’ την Χαλκίδα ως ένα μεγάλο οικονομικό χώρο για να συνεχίσουν το ‘πάρτυ’ των εν γένει αδιαφανών διαγωνισμών για τα δημόσια έργα και των δημοτικών προμηθειών και άλλων σκοπιμοτήτων που καμιά σχέση δεν έχουν με την επίλυση των προβλημάτων μας.

Κώστας Χαϊνάς
Χαλκίδα 20 Ιουνίου 2010