Γενικά η ίδρυση και οριοθέτηση μιας
περιοχής ως βιομηχανικής περιοχής, είναι ένα θετικό γεγονός, από την
άποψη ότι προσδιορίζουμε τον χώρο για μια συγκεκριμένη χρήση, δημιουργούμε τις
κατάλληλες υποδομές για να μπορούν να λειτουργήσουν σωστά οι φιλοξενούμενες
επιχειρήσεις, χωρίς να επιβαρύνουν το φυσικό περιβάλλον, τα ποτάμια, τα υπόγεια
νερά, τον αέρα, τους κοντινούς οικισμούς. Αν στο μυαλό μας για παράδειγμα
φέρουμε τα Οινόφυτα, μια περιοχή που μέχρι τη Θήβα, ίσως να φιλοξενεί και
χίλιες επιχειρήσεις και η οποία δεν είναι χαρακτηρισμένη βιομηχανική περιοχή,
δηλαδή δεν έχει καμιά από τις υποδομές λειτουργίας μιας βιομηχανικής περιοχής,
κατανοούμε όλοι την ανάγκη και την χρησιμότητα να λειτουργούν οι επιχειρήσεις
εντός χαρακτηρισμένων και αδειοδοτημένων βιομηχανικών περιοχών. Το πρόβλημα της
τοξικής ρύπανσης της περιοχής του Ασωπού δεν είναι καθόλου άσχετη με την
ανεξέλεγκτη λειτουργία των επιχειρήσεων και της μη ύπαρξης και λειτουργίας
οργανωμένης και συγκροτημένης βιομηχανικής περιοχής. Άρα λοιπόν η έλλειψη
χωροθέτησης και λειτουργίας συγκεκριμένης βιομηχανικής περιοχής στην περιοχή
των Οινοφύτων, είναι ένα αρνητικό γεγονός και έλλειμμα πολιτικής για όλες τις
μεταπολιτευτικές Κυβερνήσεις, με μεγάλες δυσμενείς επιπτώσεις στο φυσικό και
ανθρώπινο περιβάλλον της περιοχής.
Οι προδιαγραφές που θέτει ο νομοθέτης
για την ίδρυση βιομηχανικής περιοχής είναι συγκεκριμένες και ανάλογα με το
είδος των επιχειρήσεων που προτίθεται να φιλοξενήσει καθορίζονται και οι
αντίστοιχοι περιβαλλοντικοί και άλλοι όροι λειτουργίας της. Το ερώτημα που
τίθεται βέβαια είναι σε ποιες περιοχές είναι σωστό να ιδρύονται βιομηχανικές
περιοχές; Η απάντηση είναι απλή και ξεκάθαρη. Εκεί που ορίζουν τα γενικά και
ειδικά χωροταξικά σχέδια της κάθε χώρας. Δηλαδή για παράδειγμα, όταν μια
περιοχή σαν το Βόλο ή της Σίνδο είναι χαρακτηρισμένες βιομηχανικές ζώνες, θα
ήταν παράδοξο να μην χωροθετηθούν και ιδρυθούν βιομηχανικές περιοχές. Γιατί ο
κάθε επενδυτής θα πρέπει να γνωρίζει που και πως μπορεί να επενδύσει και να
λειτουργήσει την βιοτεχνική ή την βιομηχανική δραστηριότητα που θέλει. Και
πρέπει πλέον να τελειώσουμε με το απαράδεκτο καθεστώς των εξαιρέσεων με βάση το
οποίο λειτουργούν σήμερα δεκάδες, εκατοντάδες βιοτεχνικές και βιομηχανικές
επιχειρήσεις εκτός χαρακτηρισμένων και χωροθετημένων βιοτεχνικών και
βιομηχανικών περιοχών.
Και
ερχόμαστε στην συγκεκριμένη αίτηση ενός ιδιωτικού φορέα να ιδρύσει μια
βιομηχανική περιοχή, στο Μαντούδι της Κεντρικής Εύβοιας. Και μάλιστα όχι για να
φιλοξενήσει π.χ. τη μεταποίηση των μεταλλευτικών δραστηριοτήτων του λευκόλιθου,
που κανένας κάτοικος δεν είναι αντίθετος με αυτήν την παραδοσιακή δραστηριότητα
για το Μαντούδι, αλλά άλλες βιομηχανικές μονάδες υψηλής όχλησης, που κανένας
δεν ξέρει ποιες. Δηλαδή, επιλέγεται η πιο υψηλή βαθμίδα επικινδυνότητας και
περιβαλλοντικής όχλησης που προβλέπεται από το νόμο, για μια περιοχή όπως το
Μαντούδι, που όλα τα μέχρι σήμερα δεδομένα και οι νόμοι καθορίζουν μια άλλη
δραστηριότητα και προοπτική ανάπτυξης με βάση τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της
συγκεκριμένης περιοχής και του αναπτυξιακού της προτύπου. Ένα αναπτυξιακό
πρότυπο που βασίζεται στη μεταλλευτική δραστηριότητα του λευκόλιθου, την
αγροτική παραγωγή και τον τουρισμό.
Δεν
είναι τυχαίο λοιπόν ότι μετά την κρίση της μεταλλευτικής δραστηριότητας, στη
δεκαετία του 1990 και του 2000, οι κάτοικοι της περιοχής ξεπερνώντας το σοκ την
ανεργίας, εκτός από την μετανάστευση, άρχισαν να αναπτύσσουν αγροτικές και
τουριστικές δραστηριότητες. Ιδιαίτερα οι περιοχές της Λίμνης και της Αγίας
Άννας αναπτύχθηκαν ιδιαίτερα στους τομείς αυτούς, δίνοντας μια νέα ταυτότητα
στην περιοχή. Οι νέοι της περιοχής έχοντας ξεπεράσει σε μεγάλο βαθμό το
σύνδρομο της μονοκαλλιέργειας της εκμετάλλευσης του λευκόλιθου σε σχέση με τους
γονείς τους, προσανατολίσθηκαν σε άλλες εναλλακτικές δραστηριότητες του
πρωτογενή τομέα και των υπηρεσιών. Έτσι η περιοχή τα τελευταία χρόνια πήρε την
ταυτότητα μιας περιοχής με ήπια αγροτική παραγωγή και με έντονη τουριστική δραστηριότητα.
Τι
κάνει λοιπόν η εξαγγελία για ίδρυση ΒΙ.ΠΕ. στο Μαντούδι; Ανατρέπει ολοκληρωτικά
τα μέχρι σήμερα δεδομένα. Σκεφτείτε μόνο όσους νέους ανθρώπους επένδυσαν στην
ταυτότητα που λέγαμε και έστησαν την δική τους μικρή ή μεγάλη αγροτική
παραγωγή. Σκεφτείτε όσους νέους ανθρώπους έστησαν την μικρή ή τη μεγαλύτερη
τουριστική δραστηριότητα στην ευρύτερη περιοχή. Τους επαγγελματίες της Λίμνης,
της Αγίας Άννας. Έχουμε δηλαδή με την εξαγγελία της ΒΙ.ΠΕ. μια πλήρη ανατροπή
στο αναπτυξιακό μοντέλο, στην ταυτότητα που με κόπους και πολλές καθυστερήσεις
οικοδομήθηκε τα τελευταία είκοσι χρόνια. Και οι επιπτώσεις της ΒΙ.ΠΕ. δυστυχώς
δεν αφορούν μόνο το Μαντούδι. Όλοι καταλαβαίνουμε ότι επηρεάζει όλη την
Κεντρική και Βόρεια Εύβοια, από τη Λίμνη μέχρι την Ιστιαία και τα Λουτρά,
τουλάχιστον όσον αφορά την ταυτότητα της περιοχής. Άρα λοιπόν αυτή η ανατροπή
θα έχει ανυπολόγιστες συνέπειες για τις υπόλοιπες οικονομικές δραστηριότητες,
τις οποίες δεν μπορούμε να μην τις συνυπολογίσουμε ως κοινωνία, πριν παρθούν
οριστικές αποφάσεις.
Όμως
πέρα από την ουσία του θέματος, που είναι η ανατροπή των οικονομικών,
κοινωνικών και ανθρώπινων σχέσεων που έχουν αναπτυχθεί τις δύο τελευταίες
δεκαετίες στην περιοχή, υπάρχουν και κάποια άλλα συγκεκριμένα αρνητικά σημεία και
νομικά εμπόδια που συνηγορούν κατά της ΒΙ.ΠΕ, τα οποία συνοψίζονται στο ότι, επιλέγεται
μια πόλη σαν το Μαντούδι για την ίδρυση μιας βιομηχανικής περιοχής με σκοπό να
φιλοξενήσει δραστηριότητες υψηλής όχλησης, τις οποίες πέρα από το ότι δεν τις
γνωρίζουμε, αλλοιώνουν δραστικά τον αναπτυξιακό χαρακτήρα της Β.Κ. Εύβοιας και
έρχονται σε αντίθεση με ψηφισμένους νόμους του Κράτους.
Τέλος, όσοι είναι υπέρ της ΒΙ.ΠΕ.
καταθέτουν ως επιχείρημα την δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Ναι, θα
δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας. Πόσες όμως θα χαθούν έχουμε υπολογίσει ;
Δεν μπορούμε λοιπόν να σκεφτόμαστε μόνο με το στοιχείο της δημιουργίας νέων
θέσεων εργασίας, το οποίο είναι σημαντικό ασφαλώς, αλλά όχι μοναδικό. Πρέπει να
σκεφτούμε ολιστικά και με βάση το συλλογικό συμφέρον. Και σε τελευταία ανάλυση
την απόφαση για το μέλλον αυτής της περιοχής δεν μπορεί να την πάρουν κάποιες
επιτροπές ή έστω κάποιος υπουργός. Αφορά όλους τους πολίτες της περιοχής, τους
οποίους δεν ρώτησε κανείς πως θέλουν το μέλλον του τόπου που ζούνε και
δημιουργούν.
Χαλκίδα
17-10-2012
Κώστας
Χαϊνάς
