Είναι η καλύτερη λύση αυτή που δόθηκε τελικά στη Μεσσαπία ;

Διαβάσαμε τις προηγούμενες μέρες ανακοίνωση του Υπουργείου Περιβάλλοντος, ότι προωθείται ολοκληρωμένη πρόταση για την υδροδότησης της Μεσσαπίας και της ευρύτερης περιοχής μεταξύ Υλίκης και Ψαχνών με χρονικό ορίζοντα υλοποίησης τα τρία (3) χρόνια και με προϋπολογισμό 18 εκατ. ευρώ.
http://www.ypeka.gr/Default.aspx?tabid=362&sni%5B524%5D=1003&language=el-GR
Διαβάζοντας την ανακοίνωση το πρώτο συναίσθημα είναι ανακούφιση. Επιτέλους, ασχολήθηκαν με το πρόβλημα! Σε ένα δεύτερο διάβασμα όμως αρχίζουν να δημιουργούνται ερωτηματικά. Η λύση είναι προσωρινή ή μόνιμη ; Γιατί αν είναι μόνιμη τότε μόνο κακά μαντάτα για τον τόπο μας σημαίνει. Και εξηγούμαι.
Χωρίς καμιά διάθεση μεμψιμοιρίας και γκρίνιας για ένα πολύ σοβαρό θέμα που άπτεται της υγείας των κατοίκων, θα προσπαθήσουμε να θέσουμε κάποιους προβληματισμούς αν και κατά πόσο η λύση που δόθηκε είναι η βέλτιστη και η καλύτερη στις παρούσες συνθήκες.
Καταρχήν διαβάζοντας κάποιος την ανακοίνωση προσεκτικά καταλαβαίνει ότι η λύση που επιλέχθηκε επιδιώκει να δώσει μια λύση μόνιμη. Δηλαδή μετά από τρία (3) χρόνια η περιοχή της Μεσσαπίας αλλά και η ευρύτερη περιοχή όπως λέει η ανακοίνωση μεταξύ Υλίκης και Ψαχνών (;) θα υδροδοτείται από την Υλίκη. Όμως στην περιοχή αυτή ανήκει και η Χαλκίδα και οι πόλεις που συναποτελούν το νέο Δήμο Χαλκιδέων. Τι συμβαίνει ; Υπάρχουν σήμερα δεδομένα που δείχνουν ότι και το νερό της περιοχής Χαλκίδας έχει πρόβλημα εξασθενούς χρωμίου ή θα έχει στο άμεσο μέλλον ; Βέβαια η ανακοίνωση του ΥΠΕΚΑ δεν απαντάει στα ερωτήματα αυτά.
Όμως εδώ και πολύ καιρό υπάρχουν φωνές που τονίζουν ότι το πρόβλημα ρύπανση του υδροφόρου ορίζοντα δεν αφορά μόνο τη Μεσσαπία, αλλά ολόκληρη της Κεντρική Εύβοια, αφού ο υδροφορέας 07-24 είναι ένας και ενιαίος. Άρα η ρύπανση από ένα σημείο του, π.χ. Μεσσαπία, θα εξαπλωθεί πολύ σύντομα και στα άλλα σημεία του υδροφορέα. Και σήμερα ο υδροφορέας αυτός δέχεται, α) Τα ρυπαντικά φορτία οργανικών αποβλήτων των βιομηχανικών εγκαταστάσεων των πτηνοτροφικών – κτηνοτροφικών μονάδων και σφαγείων της περιοχής του Πισσώνα και β) Τα βαρέα μέταλλα και το εξασθενές χρώμιο από τα μεταλλεία της ΛΑΡΚΟ κατά κύριο λόγο και άλλων ρυπαντών. Και έρχεται το Υπουργείο με τον πιο επίσημο τρόπο να αναγνωρίσει την αλήθεια των λεγόμενων, όσων μιλούσαν χρόνια τώρα για την ρύπανση της κεντρικής Εύβοιας.
Όμως η απόφαση αυτή του ΥΠΕΚΑ δεν αντιμετωπίζει τις αιτίες του προβλήματος. Απλά προσπαθεί να απαλύνει τις σοβαρές επιπτώσεις. Φοβόμαστε ότι είναι κυρίως το δεύτερο. Γιατί οι αιτίες δεν αντιμετωπίζονται. Δεν είδαμε ούτε διαβάσαμε ότι θα γίνει κάτι με τα ανοικτές τοξικές λίμνες της ΛΑΡΚΟ που συνεχίζουν να ρυπαίνουν τον υδροφόρο ορίζοντα με βαρέα μέταλλα και εξασθενές χρώμιο. Δεν είδαμε ούτε διαβάσαμε ότι θα γίνει κάτι με τους άλλους ρυπαντές της Κεντρικής Εύβοιας.
Και τι θα γίνει με την αγροτική παραγωγή που έχει απαξιωθεί σήμερα με μεγάλες και μακροπρόθεσμες επιπτώσεις ; Οι αγρότες δεν θα συνεχίσουν να ποτίζουν τις καλλιέργειές τους με το ρυπασμένο νερό ; Αν προσπαθήσουμε να φανταστούμε την περιοχή της Κεντρικής Εύβοιας, με ρυπασμένα τα ποτάμια της και με μια γη που δεν θα μπορεί να παράγει υγιεινά αγροτικά προϊόντα, αλλά σύμφωνα με την απόφαση του ΥΠΕΚΑ θα έχουμε να πιούμε καθαρό νερό, γιατί θα έρχεται με αγωγούς από άλλες περιοχές, μάλλον εφιάλτης μοιάζει. Μήπως υπερβάλλουμε ; Δεν νομίζουμε. Η ίδια η απόφαση μας δίνει να σκεφτόμαστε αυτές τις διαστάσεις του προβλήματος.
Υπήρχε άλλη επιλογή ; Ναι και έχει κατατεθεί στο ΥΠΕΚΑ έγκαιρα και επίσημα. Δεν ισχυριζόμαστε ότι αυτή η πρόταση διεκδικεί την μοναδική αλήθεια, αλλά εκτιμούμε ότι προσέγγιζε το πρόβλημα σωστά και αντιμετώπιζε τις αιτίες που το δημιουργούν και όχι τις επιπτώσεις. Τουλάχιστον θα μπορούσε να διερευνηθεί από την πολιτεία αν υπήρχαν οι προϋποθέσεις υλοποίησης αυτής της πρότασης. Σε γενικές γραμμές η πρόταση αυτή είναι η εξής :

1. Αντιμετωπίζουμε τις αιτίες της ρύπανσης των νερών και της γης με οργανικούς ρύπους, βαρέα μέταλλα και εξασθενές χρώμιο. Δηλαδή παίρνουμε μέτρα, προειδοποιούμε τους ρυπαντές και εφόσον δεν συμμορφώνονται τους κλείνουμε τις εγκαταστάσεις τους. Δεν περιοριζόμαστε σε κάποια πρόστιμα λίγων χιλιάδων ευρώ, τα οποία μετά από διαπραγματεύσεις και παζαρέματα γίνονται φιλοδωρήματα προς το κράτος για να συνεχίζουν να ρυπαίνουν.
2. Προσωρινά δίνουμε πόσιμο νερό στην περιοχή της Μεσσαπίας από τις γεωτρήσεις της Χαλκίδας, έστω και από την Υλίκη, οι οποίες σύμφωνα με τις αναλύσεις της ΔΕΥΑΧ δεν έχουν -μέχρι στιγμής τουλάχιστον- πρόβλημα.
3. Πέρα από την αξιοποίηση των γεωτρήσεων του Δήμου Χαλκιδέων στη Βοιωτική ακτή, σχεδιάζουμε και υλοποιούμε ένα βραχυπρόθεσμο πρόγραμμα αξιοποίησης των υδάτινων πόρων της περιοχής της Δίρφυς (Στενή, Σέτα κ.λ.π.). Οι περιοχές αυτές σήμερα έχουν σημαντικούς υδάτινους πόρους αναξιοποίητους. Οι αρμόδιοι βέβαια το ξέρουν αυτό, αλλά εκείνο που φρόντισαν, πέρυσι μάλιστα που το πρόβλημα ήταν στο φόρτε του, ήταν να παραχωρήσουν την εκμετάλλευση νερών της Δίρφυς σε ιδιωτική εταιρία για να μας το πουλάει εμφιαλωμένο. Τα νερά αυτά θα μπορούσαν να δώσουν πόσιμο νερό σε όλη την περιοχή και να αρδεύσουν τον κάμπο της Μεσσαπίας και του Ληλαντίου μέσα από την δημιουργία μικρών φραγμάτων σε κάποια επίπεδα του Λήλαντα και του Μεσσάπιου.
4. Δημιουργία ενός κεντρικού διυλιστηρίου για την παροχή καθαρού και υγιεινού νερού σε όλους τους κατοίκους της Κεντρικής Εύβοιας.
5. Οργανωμένα και ολοκληρωμένα μέτρα με συγκεκριμένη στήριξη και ενημέρωση των αγροτών για την εξυγίανση μακροπρόθεσμα της ρυπασμένης γης, αξιοποιώντας και τους πόρους της 4ου Πλαισίου Στήριξης το οποίο διαθέτει σημαντικούς πόρους για το περιβάλλον.
Εκτιμούμε ότι οι άξονες αυτοί μπορούσαν να αποτελέσουν τον πυρήνα μια άλλης πολιτικής κατά της ρύπανσης της Κεντρικής Εύβοιας και για μια βιώσιμη προοπτική. Γιατί ειλικρινά την απόφαση αυτή του ΥΠΕΚΑ παρά το γεγονός ότι με μια πρώτη ματιά την διαβάζεις με ανακούφιση, με μια δεύτερη, είναι σαν να μας λέει ότι ο τόπος μας έχει «τελειώσει». Μακάρι να μην είναι έτσι.


Χαλκίδα 21-5-2011
Κώστας Χαϊνάς