Μια απάντηση στον κύριο Β. Κεδίκογλου για τον λιθάνθαρακα

(άρθρο του στη εφημερίδα «ΠΑΝΕΥΒΟΪΚΟ ΒΗΜΑ» στις 29-5-2008)

Επιτέλους βγήκε και ένας υπερασπιστής του λιθάνθρακα στην Εύβοια και είπε καθαρά τη γνώμη του. Ο κύριος Β. Κεδίκογλου π.υπουργός και βουλευτής. Γιατί υπάρχουν και άλλοι υπερασπιστές του, οι οποίοι δεν έχουν «τολμήσει» να βγούν φοβούμενοι το «πολιτικό κόστος». Από την άποψη αυτή χαιρετίζω την κατάθεση άποψης από την πλευρά του κ. Β. Κεδίκογλου (ανεξάρτητα αν διαφωνώ μ’αυτήν και θα προσπαθήσω να την αντικρούσω). Εκτιμώ ότι έτσι δημιουργούνται συνθήκες πραγματικού διαλόγου και μπορεί να ενημερωθεί ο κάθε πολίτης για τα επιχειρήματα της κάθε άποψης και να διαμορφώσει γνώμη.
Κατ’αρχήν συμφωνούμε μαζί του στην επισήμανση ότι μόνο μέσα από ένα δημοκρατικό και εξαντλητικό διάλογο με την κατάθεση όλων των απόψεων και την επιστημονική τους τεκμηρίωση, θα διαμορφώσει και ολοκληρωμένη άποψη ο κάθε πολίτης. Εάν στο θέμα αυτό υπήρξε έλλειμμα από την πλευρά των ιθυνόντων (τοπικοί είτε κρατικοί εκπρόσωποι) συμφωνούμε στην κριτική που ασκείται.
Όσον αφορά την ουσία του θέματος, η διαφωνία μας έχει δύο επίπεδα.
Το πρώτο επίπεδο αφορά την διαφωνία μας στην χρήση του λιθάνθρακα, ως πρώτη ύλη για την παραγωγή ενέργειας στη χώρα μας.
Ποιά είναι τα επιχειρήματα του κ. Κεδίκογλου:
1. Μας λέει στο άρθρο του, ότι επικράτησε το σύνθημα «Δεν θέλουμε να γίνουμε Πτολεμαϊδα» και αναρωτιέται αν ρωτήθηκε ο Δήμος Πτολεμαϊδας. Ο ίδιος λέει ρώτησε τον Δήμο (!) και του απάντησε ως εξής στην ερώτηση αν έχουν ρύπανση : «...μας λένε ότι έχουμε ρύπανση, εμείς όμως δεν την βλέπουμε» (!!!). Αναρωτιώμαστε τι είδους απάντηση είναι αυτή του Δήμου Πτολεμαίδας. Συνεδρίασε το Δημοτικό Συμβούλιο και απάντησε στον κ. Κεδίκογλου ; Του απάντησε ο κ. Δήμαρχος Πτολεμαϊδας ; Κάποιος άλλος από τον Δήμο ; Δεν μας λέει ο κ. Κεδίκογλου. Ανεξάρτητα όμως απο την περίεργη αυτή απάντηση, το πανελλήνιο γνωρίζει ότι η περιοχή της Πτολεμαίδας, είναι από τις πιο επιβαρυμένες περιβαλλοντικά στη χώρα μας, αφού εκεί λειτουργούν δύο από τις πιο ρυπογόνες μονάδες της Ευρώπης, η μονάδα της ΔΕΗ του Αγίου Δημητρίου και της Καρδιάς. Εμείς καταθέτουμε μόνο κάποια ντοκουμέντα από την περιβαλλοντική κατάρευση της Πτολεμαίδας.
· «Απόφαση της Επιτροπής των Υπουργών του Συμβούλιου της Ευρώπης (Resolucion CM/ResChS (2008/1Complaint No.30/2005 by the Marangopoulos Fountation for Human Rigt against Greece,adopted by the Committee Of Ministers on 16 January 2008 at the 1015 meeting of the Ministers Deputies) καταδικαστική για την Ελλάδα και την ΔΕΗ.
· Έκθεση από Επιθεώρηση Επιτροπής Περιβάλλοντος της Ελληνικής Βουλής 4.02.08 στην Περιοχή των Ορυχείων, αλλά και με την ειδική Συνεδρίαση της Επιτροπής 21.02.08
· Ο Υπουργός ΠΕΧΩΔΕ 24.10.07, μετά από έλεγχο των Επιθεωρητών Περιβάλλοντος του ΥΠΕΧΩΔΕ, όσον αφορά στις αέριες εκπομπές ρύπων Ατμοηλεκτρικών Σταθμών, επέβαλλε πρόστιμο ύψους 1.000.000 ευρώ στη ΔΕΗ Α.Ε. το οποίο επιμερίζεται με 600.000 ευρώ, για τους Ατμοηλεκτρικούς Σταθμούς Καρδιάς (200.000), Πτολεμαΐδας (150.000) και Αγίου Δημητρίου (250.000) του Ν. Κοζάνης διότι “Κατά τη διάρκεια του έτους 2006, σύμφωνα με τις μετρήσεις εκπομπής αιωρούμενων σωματιδίων, είχαν υπερβεί πολλές φορές το ημερήσιο όριο που είναι επιτρεπτό για την προστασία” του πληθυσμού .
· Έκθεση επιτροπής ελέγχου πορείας έργων αποκατάστασης των ορυχείων της ΔΕΗ Α.Ε. για το ορυχείο Πτολεμαίδας ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑΣ - ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Τμήμα Περιβάλλοντος αρ.πρωτ. 987/8/02.08 – Κοζάνη». (Τα στοιχεία από την «Οικολογική και Κοινωνική Παρέμβαση Πτολεμαϊδας»).
Δεν έχει ακούσει τίποτα απ’αυτά ο κ. Β.Κεδίκογλου ; Τις μηνύσεις που έχουν κάνει κατά τις ΔΕΗ δήμοι της περιοχής τις έχει υπόψη του ; Πάντως στην πρόταση που κάνει για επίσκεψη στον Δήμο Πτολεμαϊδας συμφωνούμε απόλυτα. Του προτρέπουμε να πάει κατ’αρχήν ο ίδιος να δει από κοντά τη περιβαλλοντική κατάρρευση της περιοχής.
2. Μας λέει ο κ. Β.Κεδίκογλου ότι «...στο λιθάνθρακα καπνός δεν υπάρχει. Μόνο καυσαέρια υπάρχουν... και ότι επιβλαβή στοιχεία όπως το θειάφι ή το νίτρο δεσμεύονται και μεταφέρονται στην τέφρα, η οποία διοχετεύεται στις τσιμεντοβιομηχανίες...». Και μάλιστα προτείνει «...να εξελιχθεί σε χημικό συγκρότημα που να συλλαμβάνει όλα τα πτητικά στοιχεία της καύσης παράγοντας και άλλα προϊόντα όπως πίσσα, βενζόλιο, αρωματικά έλαια, ορυκτέλαια κ.λ.π.». Και καταλήγει λέγοντας ότι οι εκπομπές των αερίων του θερμοκηπίου από την εγκατάσταση της λιθανθρακικής μονάδας στο Μαντούδι θα είναι «...σταγόνα στον ωκεανό, άνευ σημασίας».
Με λίγα λόγια μας λέει ο κ. Β.Κεδίκογλου ότι ο λιθάνθρακας δεν μολύνει και αν μολύνει λίγο είναι σταγόνα στον ωκεανό. Παρα λίγο να μας πει ότι η μονάδες λιθάνθρακα δεν έχουν και καμινάδες!!! Τα στοιχεία όμως είναι αποστομωτικά. Ο λιθάνθρακας είναι η πιο ρυπογόνος πρώτη ύλη παραγωγής ενέργειας στον πλανήτη ακόμη και με τις πιο σύγχρονες πανάκριβες τεχνολογίες αντιρύπανσης, όπως η τεχνολογία δέσμευσης και αποθήκευσης του διοξειδίου του άνθρακα ή η τεχνολογία «ρευστοποιημένης κλίνης», που τόσο προβάλλεται από τα χείλη των κυβερνητικών ιθυνόντων. Από στοιχεία της καύσης του λιθάνθρακα σε μονάδες στις ΗΠΑ, το διοξείδιο του θείου (όχι το θειάφι που μας λέει ο κ. Β. Κεδίκογλου) προέρχεται κατά 2/3 από την καύση του λιθάνθρακα. Το διοξείδιο του θείου από μόνο του αλλά και με ενώσεις με άλλους ρύπους δημιουργεί πολύ σοβαρά προβλήματα. Εκτός από την όξινη βροχή, το διοξείδιο του θείου μπορεί να ενωθεί με οξείδια του αζώτου. Ασφαλώς υπάρχουν καμινάδες στις λιθανθρακικές μονάδες που εκπέμπουν 67 τοξικές ουσίες στον αέρα, όπως αρσενικό, βηρύλλιο, χρώμιο, μαγγάνιο, νικέλιο, υγράργυρος κ.ά. Αποδεδειγμένα 55 ουσίες απ’ αυτές επηρεάζουν την ανάπτυξη του εγκεφάλου και του νευρικού συστήματος των παιδιών και οι 24 απ’ αυτές είναι καρκινογόνες. (Στοιχεία από http://www.kireas.org/ )
Το τελευταίο επιχείρημα του κ. Β.Κεδίκογλου ότι η ρύπανση από την μονάδα λιθάνθρακα στο Μαντούδι ή στο Αλιβέρι είναι σταγόνα στον ωκεανό, είναι εκ του πονηρού. Θυμίζει τα τεχνάσματα του ΥΠΕΧΩΔΕ που προσπάθησε να παραπλανήσει την αρμόδια επιτροπή του ΟΗΕ με το σύστημα καταγραφής των αερίων του θερμοκηπίου αλλά και γενικά θυμίζει τη διαχρονική συμπεριφορά της χώρας μας στις δεσμεύσεις που έχει είτε σε σχέση με την συνθήκη του Κιότο είτε στις αποφάσεις της ΕΕ για περιορισμό των ρύπων. Η γνωστή άποψη ότι οι άλλοι είναι κουτόφραγκοι και θα τους κοροϊδέψουμε στο τέλος. Στο τέλος βέβαια την πατάει η χώρα και οι πολίτες της.
3. Μας λέει τέλος ο κ.Β. Κεδίκογλου ότι έχουμε ανάγκη ενέργειας και «υποχρεούμεθα να την πάρουμε από καύση, είτε αρέσει είτε δεν αρέσει». Συμφωνούμε κ. Κεδίκογλου ότι έχουμε ανάγκη από ενέργεια ως χώρα και πρέπει να προγραμματίσουμε σύμφωνα με τις ανάγκες μας. Δεν έχετε ακούσει όμως καθόλου για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ; Για τον ήλιο, τον αέρα, την θάλασσα, που τόσο πλούσια μας χάρισε η φύση δεν ξέρετε τίποτα ; Γιατί στο άρθρο σας δεν λέτε τίποτα γιαυτές τις πηγές ενέργειας. Γνωρίζετε ότι οι ΗΠΑ, προγραμματίζουν να αναπτύξουν τεράστια φωτοβολταϊκά πάρκα, που θα παράγουν έως το 2050 το 70% περίπου της ηλεκτρικής ενέργειας που χρειάζονται (Scientific American ελληνική έκδοση 1ος/2008); Για να αναφέρω μόνο ένα παράδειγμα από μια χώρα, με την μεγαλύτερη συμβολή στην παραγωγή των αερίων του θερμοκηπίου μαζί με την Κίνα και την Ινδία και βασική παραγωγός και καταναλωτής σήμερα του λιθάνθρακα. Για την εξοικονόμηση της ενέργειας γιατί δεν λέτε κάτι ; Γιατί τα δύο αυτά μεγάλα θέματα, δηλαδή η εξοικονόμηση της ενέργειας και η παραγωγή της από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας λείπουν από τις πολιτικές όλων των κυβρνήσεων έως σήμερα. Γιατί να επιτρέπουμε να κατασκευάζονται αυτά τα ενεργοβόρα κτίρια – τέρατα ; Γιατί δεν ενισχύονται οι επενδύσεις ιδιωτών σε φωτοβολταϊκά συστήματα που θα έδιναν την απαραίτητη ενέργεια σε κάθε σπίτι και δεν θα χρειαζόμασταν κανένα σύστημα τηλεθέρμανσης από τις μονάδες λιθάνθρακα ; Τα ερωτήματα δεν έχουν τελειωμό.

Για το θέμα του Μαντουδίου ιδιαίτερα θα θέλαμε να σημειώσουμε κάτι, αφού ο κ. Β. Κεδίκογλου συμμετείχε ως πολιτικός (βουλευτής και Υπουργός) στην άσκηση των διαφόρων πολιτικών που εφαρμόστηκαν στην περιοχή μετά την μεταπολίτευση. Και γι αυτό δεν μας είπε τίποτα ο Κ. Β. Κεδίκογλου.
Οι πολίτες του Μαντουδίου κ. Κεδίκογλου, για πολλά χρόνια μετά την διακοπή των μεταλλευτικών δραστηριοτήτων, άκουγαν συνεχείς υποσχέσεις για άνοιγμα των μονάδων που κρατούσαν τον κόσμο σε μια κατάσταση αναμονής και αδράνειας, μοιράζοντας κάποια ψίχουλα, είτε με την μορφή επιδόματος ανεργίας, είτε με την μορφή κάποιου επιδόματος παρακολούθησης σεμιναρίων κατάρτισης. Βέβαια αρκετοί πήραν τον δρόμο της μετανάστευσης για την Χαλκίδα, την Αθήνα και αλλού. Και τα χρόνια περνούσαν. Και όσοι έμειναν στον τόπο τους συνηδειτοποιούσαν καθημερινά ότι έπρεπε να δουν τι θα κάνουν. Και ενώ είχαν αρχίσει να βλέπουν και άλλες δραστηριότητες, όπως γεωργία, μικρές βιοτεχνίες, τουρισμός, έρχεται η απόφαση για την μονάδα λιθάνθρακα, θεωρώντας το Μαντούδι «αδύνατο κρίκο». Όμως οι πολίτες του Μαντουδίου και όλης της περιοχής έδωσαν ένα μικρό μάθημα σε όλους. Και σ’αυτούς που τους υποτίμησαν και σ’αυτούς που τους κορόϊδευαν τόσα χρόνια. Με την καθολική συμμετοχή τους στο συλλαλητήριο της 21ης Μαρτίου στην πλατεία του Μαντουδίου είπαν ένα μεγάλο ΟΧΙ στην υποβάθμιση της ζωής τους.

31 Μαίου 2008
Κώστας Χαϊνάς
Μαθηματικός – Αναλυτής
Οικονομολόγος – Μελετητής
MSc Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών
υπ. Διδάκτωρας Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών