Σήμερα θα σας πω για το φίλο μου το Μήτσο και την κοινή μας πορεία από τα χρόνια της μεταπολίτευσης μέχρι σήμερα.
Φιλαράκια παιδιόθεν με το Μήτσο λοιπόν σπουδάσαμε μαζί στο Πανεπιστήμιο μέχρι το 1981-2 που τελειώσαμε, κολλητοί φίλοι και ταυτόσημοι πολιτικά και ιδεολογικά. Οι κόκκινες σημαίες να ανεμίζουν (τρόπος του λέγειν), οι πάγκοι των αριστερών νεολαιών και κομμάτων, οι έντονες ιδεολογικές συζητήσεις, λες και ήταν μια κόκκινη αριστερή επικράτεια, ο χώρος των Πανεπιστημίων. Στις πόλεις και στα χωριά της χώρας της μεταπολίτευσης, οι συναυλίες του Μίκυ και άλλων τραγουδοποιών της αριστεράς, τις παρακολουθούσαν χιλιάδες θεατές που συμμετείχαν ενεργά τραγουδώντας κυρίως επαναστατικά άσματα, δηλαδή τα απαγορευμένα τραγούδια της Χούντας. Αριστεροί να κατεβαίνουν στο λιμάνι του Πειραιά από τα πλοία που τους έφερναν από τα νησιά της εξορίας, οι ήρωες μας. Οι εφημερίδες να γράφουν ηρωικά αριστερά αφηγήματα.
Τα χρόνια της μεταπολίτευσης ήταν
τα πρώτα χρόνια της δημοκρατίας για την χώρα μας μετά τον
εμφύλιο πόλεμο. Η περίοδος 1949-1967 ήταν μια προβληματική περίοδος για την
Ελλάδα, που προσπαθούσε να ορθοποδήσει, πολιτικά όμως ήταν μια δύσκολη
περίοδος, με παράνομο το Κομμουνιστικό Κόμμα και πολλούς αριστερούς, είτε
διαφυγόντες μετά τον εμφύλιο στις χώρες του υπαρκτού σοσιαλισμού, είτε εξορία
σε κάποιο νησί του Αιγαίου προς γνώση και συμμόρφωση. Τόσο εκδικητική και
ηλίθια διακυβέρνηση από τους νικητές του εμφυλίου 1947-1949 δεν μπορούσε να
υπάρξει στην δεκαετία του εξήντα. Κυνήγησαν και εκδίωξαν τους ηττημένους του
εμφυλίου αριστερούς, ενώ ήταν τελείως ακίνδυνοι πλέον για όλους. Άσχετα, εάν
για τον εμφύλιο είχαν τις περισσότερες ευθύνες οι ηγεσίες της αριστεράς, όταν
κυρίως αρνήθηκαν την συμμετοχή τους στις μεταπολεμικές Κυβερνήσεις εθνικής
ενότητας, σε αντίθεση με ότι έκαναν τα κομμουνιστικά κόμματα της Ευρώπης τα
οποία συνεργάσθηκαν με τις άλλες πολιτικές δυνάμεις και έστησαν τα σημερινά
σύγχρονα δημοκρατικά Κράτη. Οι δικές μας ηγεσίες της αριστεράς ονειρεύονταν
επαναστάσεις και λαϊκές εξουσίες, με αποκορύφωμα την άρνηση τους να συμμετέχουν
στις εκλογές του 1946, παρότι η επιρροή της αριστεράς την εποχή εκείνη ήταν
πολύ σημαντική.
Η ιδεολογική ηγεμονία λοιπόν της
αριστεράς την περίοδο της μεταπολίτευσης ήταν συντριπτική. Έτσι λοιπόν εγώ
και ο Μήτσος παιδιά της εργατικής τάξης που δουλεύαμε από τα δέκα μας χρόνια,
δεν γινόταν να μην μας κερδίσει η αριστερά. Ναι η αριστερά είχε την ιδεολογική
ηγεμονία στα Πανεπιστήμια, όχι όμως και την πολιτική ηγεμονία στην ελληνική
κοινωνία. Μια νέα πολιτική δύναμη, το ΠΑΣΟΚ που αντικαθιστούσε την Ένωση
Κέντρου, με ηγέτη τον δημοφιλή Ανδρέα Παπανδρέου, φαινόταν ως η νέα ανερχόμενη
κυβερνητική δύναμη, μετά την διακυβέρνηση του Κωνσταντίνου Καραμανλή ο οποίος
έθεσε τις βάσεις της δημοκρατικής Ελλάδας της μεταπολίτευσης, κυβερνώντας μέχρι
τις αρχές της δεκαετίας του ογδόντα. Και πράγματι το 1981 μόλις εμείς
τελειώναμε τις σπουδές μας με το Μήτσο, το ΠΑΣΟΚ αναλάμβανε κυβερνητικές
ευθύνες. Όμως εμένα και του Μήτσου, ποτέ δεν μας άρεσαν τα συνθήματα και οι
λαϊκίστικες δημαγωγίες του Ανδρέα και του ΠΑΣΟΚ. Παραμείναμε και μετά το
Πανεπιστήμιο στην αριστερά, παρότι η υπόθεση της επανάστασης είχε αρχίσει να
χλομιάζει, αλλά και τα νέα και οι ειδήσεις από τις χώρες του υπαρκτού σοσιαλισμού
είχαν αρχίσει να γίνονται πολύ δυσάρεστες για τους αριστερούς.
Αποκορύφωμα αυτής της δυσαρέσκειας και στενοχώριας ταυτόχρονα, ήταν η πτώση του τείχους του Βερολίνου το 1989, την οποία προκάλεσε ο ίδιος ο λαός της Ανατολικής Γερμανίας, δηλαδή της σοσιαλιστικής Γερμανίας. Ήταν ως να έριχναν τα τείχη μιας φυλακής στην οποία ήταν φυλακισμένοι μετά την κατάληψη του ανατολικού τμήματος της Γερμανίας από τον Κόκκινο Στρατό το 1945 και την ήττα του Χίτλερ από τους συμμάχους. Η πτώση του τείχους ήταν η αρχή μιας ολικής κατάρρευσης του σοσιαλιστικού στρατοπέδου του υπαρκτού σοσιαλισμού. Και η κατάρρευση αυτή και η μετάβαση των χωρών αυτών εν γένει ειρηνικά σε δημοκρατίες την περίοδο μετά το 1989, οφείλονταν βασικά στην αποτυχία του συστήματος, κυρίως στον οικονομικό τομέα αλλά και στον τομέα της δημοκρατίας και των ατομικών ελευθεριών.
Ο Μήτσος και εγώ ταρακουνηθήκαμε και στενοχωρηθήκαμε και οι ελπίδες που μας είχαν δημιουργηθεί το 1985 με την άνοδο του Γκορμπατσόφ στην εξουσία της Σοβιετικής ένωσης, με την Περεστρόικα και τη Γκλάσνοστ εξανεμίσθηκαν οριστικά, μετά την αποκαθήλωση του και την άνοδο λαϊκιστών και εθνικιστών ηγετών στην Ρωσία και την διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης. Μετά από δεκάδες συζητήσεις, ειδήσεις, αναζητήσεις, διαβάσματα, κατέληξα στο συμπέρασμα ότι το σύστημα του υπαρκτού σοσιαλισμού κατέρρευσε εκ των ένδον, δηλαδή λόγω εσωτερικών προβλημάτων στην οικονομία, στην έλλειψη δημοκρατίας και στις ανύπαρκτες πολιτικές ελευθερίες των πολιτών.
Ο Μήτσος όμως για κάποιο λόγο άλλαξε συμπεριφορά και σκέψη μετά την κατάρρευση. Ωσάν να πείσμωσε και αντί η κατάρρευση να τον απογοητεύσει τον έκανε πιο αδιάλλακτο και δογματικό. Πιστεύει μέχρι και σήμερα (ή θέλει να πιστεύει, δεν το ξέρω ακόμη, το σίγουρο είναι ότι περί πίστης πρόκειται), ότι το σύστημα κατέρρευσε γιατί δεν το υπερασπίστηκαν όσο έπρεπε οι άνθρωποι που πίστευαν σ’ αυτό, είχε προδότες εκ των ένδον και δεχόταν για χρόνια την ιμπεριαλιστική περικύκλωση της Δύσης που δεν άντεξε.
Ναι, θεωρώ το 1989 τους τρεις μήνες Κυβερνητικής συνεργασίας της ενωμένης αριστεράς του Συνασπισμού με την ηγεσία του Χαρίλαου Φλωράκη και του Λεωνίδα Κύρκου, μια φωτεινή σελίδα, τη στιγμή που η χώρα περνούσε μια μεγάλη εθνική κρίση ακυβερνησίας και οικονομικών σκανδάλων (Σκάνδαλα Κοσκωτά, δολοφονία Μπακογιάννη από 17 Νοέμβρη). Και η συνεργασία αυτή δεν σηματοδότησε τόσο το κυβερνητικό έργο (που και αυτό ήταν σημαντικό), αλλά κυρίως το μήνυμα που εξέπεμψε για αλλαγή σελίδας και το κλείσιμο των πληγών του εμφυλίου. Η αριστερά ήταν παρούσα ως εθνική πολιτική δύναμη και συντελούσε στην διακυβέρνηση της χώρας. Αυτό ήταν το σημαντικό. Ο φίλος μου ο Μήτσος ενώ την περίοδο του 1989 συμφωνούσε με την στάση αυτή της αριστεράς, τελευταία τα έχει πάρει πίσω και δεν θέλει καθόλου να μιλάει για την συγκυβέρνηση αριστεράς - Κ.Μητσοτάκη του 1989.
Το 2015 όταν ανέλαβε ο ΣΥΡΙΖΑ με τον Αλέξη Τσίπρα την διακυβέρνηση της χώρας εκτιμώ ότι το πρώτο εξάμηνο αποδείχθηκε καταστροφικό για την χώρα και παραλίγο να οδηγηθούμε στο γκρεμό, εάν η τότε Κυβέρνηση επέλεγε να ακολουθήσει την απόφαση του δημοψηφίσματος και να απορρίψει τις προτάσεις της ΕΕ. Και το θεωρώ καταστροφικό, γιατί αυτή η Κυβέρνηση, ενώ βιάστηκε να αναλάβει Κυβερνητικές ευθύνες, υποσχόμενη τα πάντα στους πάντες και ότι θα καταργούσε τα μνημόνια με έναν Νόμο και ένα άρθρο δεν είχε καμιά εναλλακτική αριστερή πρόταση διακυβέρνησης. Αφού περιπλανήθηκε σε φαντασιακούς συμμάχους (Ρωσία, Κίνα κ.ά.) και σε κούφια λόγια και μεγάλα, προσγειώθηκε απότομα και υποχρεώθηκε να διαπραγματευθεί στην συνέχεια και ευτυχώς στο τέλος κατέληξε στο 3ο μνημόνιο βοήθειας και οικονομικής στήριξης από τους εταίρους μας της ΕΕ, το οποίο ψηφίστηκε από τη συντριπτική πλειοψηφία της Βουλής και η χώρα σώθηκε στην κυριολεξία στο παραπέντε από την ανοικτή χρεοκοπία. Ο φίλος μου ο Μήτσος να μην ακούει για την περίοδο αυτή, θεωρεί την διακυβέρνηση αυτή ενδοτική και υποταγμένη, όπως λέει στα καπιταλιστικές επιταγές της ΕΕ και των συμμάχων της Αμερικάνων.
Από το 1989 είμαι ένας σκεπτόμενος πολίτης ανένταχτος ουσιαστικά κομματικά, με περιόδους ένταξης σε σχήματα της ανανεωτικής αριστεράς (ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΣ, ΔημΑρ, ΜΕΤΑ) που δυνάμωσαν μετά την κατάρρευση του υπαρκτού σοσιαλισμού. Ειδικά μετά το 2015 πορεύομαι μόνος μου αναθεωρώντας και αμφισβητώντας. Χωρίς δογματισμούς, αλλά με δημιουργική διάθεση να συνομιλήσω με τον οποιονδήποτε καλοπροαίρετο με ιδέες και επιχειρήματα. Εκτιμώ ότι δεν κατέχουμε ως άνθρωποι την απόλυτη αλήθεια για κανένα θέμα(ίσως και να μην υπάρχει), θεωρώ ότι πρέπει να σεβόμαστε τις απόψεις του συνομιλητή μας, όποιες και εάν είναι αυτές (στο επίπεδο των ιδεών) και να προσπαθούμε να τις αντικρούσουμε αναζητώντας μέσα από τον διάλογο την αλήθεια ή μέρος της.
Με τον Μήτσο μιλάμε
ακόμη και έχουμε τις διαφορές μας. Έχει μείνει κατά την
γνώμη μου με τα εργαλεία της σκέψης της δεκαετίας του 70, δηλαδή από τη μια
πλευρά, ο κακός ιμπεριαλισμός και καπιταλισμός με τις ΗΠΑ, το ΝΑΤΟ και την ΕΕ
που φταίνε για όλα και από την άλλη, όσοι αντιστέκονται σ’ αυτούς. Τον
τελευταίο καιρό οι νέες συγκρούσεις στον πλανήτη τον έχουν οδηγήσει να θεωρεί
ότι η Ρωσία και το Ιράν με τους συμμάχους του, τη Χαμάς, Χεζμπολά, Χούθι κ.λ.π.
είναι ο άξονας της αντίστασης ενάντια στον ιμπεριαλισμό και πρέπει να τους
στηρίξουμε με κάθε τρόπο, με βάση το σχήμα, ο εχθρός του εχθρού μου είναι φίλος
μου. Για την σύγκρουση στην Παλαιστίνη έφτασε στο σημείο, να υποστηρίζει
ουσιαστικά την εξαφάνιση του Ισραήλ στο όνομα της ελεύθερης Παλαιστίνης από τον
Ιορδάνη έως την Θάλασσα, θέση που δεν συνάδει με την αριστερά των παλαιοτέρων
ετών.
Τα επιχειρήματα μου ότι, στο Ιράν οι
ισλαμιστές εξολόθρευσαν τους κομμουνιστές μετά την Ισλαμική επανάσταση του
1989 παρότι την είχαν υποστηρίξει, ότι η λύση στο μεσανατολικό είναι η
συνύπαρξη δύο Κρατών (Ισραήλ και Παλαιστινιακό), ότι η μετανάστευση πρέπει να
γίνεται οργανωμένα και δεν μπορεί η Ευρώπη να είναι ξέφραγο αμπέλι, ότι οι
ισλαμιστές πρέπει να σέβονται τις δυτικές κοινωνίες που φιλοξενούνται και τους
νόμους τους, και σε άλλα πολλά θέματα, πέφτουν στο κενό, είναι ωσάν να μην σε
ακούει καν. Όταν του μιλάς για τη σφαγή της Χαμάς 1200 και την απαγωγή 251
ομήρων, άοπλων πολιτών και κυρίως νέων παιδιών στο φεστιβάλ που γινόταν σε
Ισραηλινό έδαφος, σου λέει ότι ήταν μια πράξη αντίστασης. Του λέω ότι διεθνή
πρακτορεία ειδήσεων μιλάνε για στημένες φωτογραφίες παιδιών που δείχνουν ότι
λιμοκτονούν στην τραγωδία της Γάζας, του μιλάω για την διεθνή προπαγάνδα της
Χαμάς μέσα από ΜΚΟ (Και στην Ελλάδα έχει στηθεί μια με πολύ καλή δουλειά για τη
Χαμάς), οι οποίες ξοδεύουν εκατομμύρια και αναρωτιέμαι που τα βρίσκουν, δεν με
ακούει και απαντάει μονολεκτικά. Αντιστέκονται. Του λέω ότι το 2005-2006 ο
ισραηλινός στρατός συγκρούστηκε με 10.000 ισραηλινούς εποίκους για να παραδώσει
την Γάζα και την Δυτική Όχθη στους Παλαιστίνιους, έδωσε νερό και ρεύμα στους
Παλαιστίνιους για να οργανώσουν τη ζωή τους και αυτοί παίρνανε την Ισραηλινή
και διεθνή βοήθεια και με την χρηματοδότηση του Ιράν και άλλων και αγοράζανε
πυραύλους και κατασκευάζανε τούνελ, μου λέει ότι αυτά είναι προπαγάνδα του
Ισραήλ.
Κατέληξα ότι πλέον ο φίλος μου ο Μήτσος δεν ακούει πλέον τι του λες. Δεν θέλει να ακούει. Ότι και να του πεις αυτός έχει φτιάξει τα δικά του πιστεύω, έχει κλείσει μάτια και αυτιά και ότι του λένε ή ότι διαβάζει τα εξηγεί με ένα δικό του τρόπο και τα τοποθετεί στο δικό του αφήγημα, που όμως έχει καταρρεύσει από το 1989. Το ξέρει κατά βάθος νομίζω, αλλά δεν θέλει να το αποδεχθεί. Γιατί εάν τα αποδεχθεί όλα αυτά, θα καταρρεύσει και ο δικός του κόσμος που οικοδόμησε στο μυαλό του όλα τα χρόνια της ενήλικης ζωής του.
