Κάποιες
πολιτικές δυνάμεις θεωρούν ότι το δίλημμα των εκλογών του Ιουνίου είναι
μνημόνιο – αντιμνημόνιο και σε μια αλαζονική εκδοχή του, Μνημόνιο ή ΣΥΡΙΖΑ.
(Ομιλία Τσίπρα κατά την παρουσίαση του προγράμματος, http://www.syn.gr/gr/keimeno.php?id=27218).
Δηλαδή το ερώτημα που καλούμαστε να απαντήσουμε ως πολίτες και ανάλογα να
ψηφίσουμε, είναι μνημόνιο ή
αντι-μνημόνιο; Αυτή η προσέγγιση κατά
την γνώμη μου, δεν έχει ουσιαστικό πολιτικό νόημα ούτε τυπικά, ούτε ουσιαστικά.
Κατ’αρχήν η έκφραση αντι-μνημονιακός είναι μια «απολιτική» και χωρίς σαφές
περιεχόμενο έννοια. Σφόδρα αντι-μνημονιακός είναι ας πούμε και ο
Μιχαλιολάκος της «Χρυσής Αυγής» και ο Καμμένος των «Ανεξάρτητων Ελλήνων». Τι
σημαίνει αυτό ; Ότι μπορούν να τα βρούνε με τις δυνάμεις αυτές, όσες δυνάμεις
έχουν σηκώσει το λάβαρο του «αντιμνημονιακού» και να σχηματίσουν
«αντιμνημονιακή» Κυβέρνηση ; Θέλω να πιστεύω πως όχι. Και αναφέρομαι στο
ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος μετά την επιτυχία του στις εκλογές της 6ης Μαίου, ενώ
δείχνει κάποια σημάδια «ενηλικίωσης» με κάποιες διορθωτικές δηλώσεις στελεχών
του πάνω στο θέμα της καταγγελίας του μνημονίου και της δανειακής σύμβασης και
σε μια σειρά άλλα θέματα της πανσπερμίας των απόψεων ΣΥΡΙΖΑ, ταυτόχρονα επιμένει
σε κάποια ανύπαρκτα διλήμματα. Επίσης εμφανίζει κάποια αλαζονικά σύνδρομα που
σε ένα βαθμό είναι φυσιολογικό να αναπτύσσονται σε κάθε οργανισμό, ως απόρροια
κάποιας επιτυχίας του. Να σημειώσω ότι, οι
καταγγελίες περί επαχθούς χρέους, περί παύσης πληρωμών, περί μονομερούς
καταγγελίας του μνημονίου και της δανειακής σύμβασης και άλλα ηχηρά που
ακούγαμε παλαιότερα από το ΣΥΡΙΖΑ, στη σημερινή ομιλία του κου Τσίπρα και των
άλλων στελεχών απουσίαζαν παντελώς. Ούτε η λέξη μονομερής ούτε, καν η έκφραση πολιτική καταγγελία του μνημονίου δεν
υπήρξε σήμερα στην ομιλία του κου Τσίπρα. Όλα αντικαταστάθηκαν από την έκφραση ακύρωση του μνημονίου. Και ασφαλώς αυτό
είναι μια θετική εξέλιξη και νομίζω
ότι όσο ο ΣΥΡΙΖΑ θα συνειδητοποιεί τις άμεσες Κυβερνητικές ευθύνες που ίσως
καλεστεί από τον ελληνικό λαό να αναλάβει, θα τον προσγειώνει συνεχώς στην
πραγματικότητα και στον ρεαλισμό. Όμως το θέμα δεν είναι στις ταμπέλες
«μνημονιακός» και «αντιμνημονιακός». Είναι στην ουσία. Και ο Γιάννης Δραγασάκης
στην εισήγηση του οικονομικού προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ, ουσιαστικά μας ανέλυσε
ένα νέο «μνημόνιο», απλά το ονόμασε «Σχέδιο
ανόρθωσης της κοινωνίας και ανασυγκρότησης της οικονομίας». Και αυτό
ασφαλώς είναι μια σημαντική πρόοδος, αφού επί της ουσίας, έχουμε μια ολική
μετατόπιση του ΣΥΡΙΖΑ προς τις θέσεις της Δημοκρατικής Αριστεράς στο θέμα της
διαχείρισης του μνημονίου και της δανειακής σύμβασης. Δηλαδή με την πολιτική
ακύρωσης του μνημονίου που υιοθέτησε ο ΣΥΡΙΖΑ, οδηγούμαστε ουσιαστικά στην αποδέσμευση
από το μνημόνιο και στην ριζική αναδιαπραγμάτευση των όρων των δανειακών μας
συμβάσεων με τους εταίρους, θέσεις που υποστηρίζει πάγια η Δημοκρατική Αριστερά.
Ας κάνουμε λοιπόν μια υπόθεση εργασίας λοιπόν και ας δεχθούμε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ μετά
τις εκλογές σχηματίζει Κυβέρνηση η οποία έχει την δεδηλωμένη, στηριζόμενη από
τη Δημοκρατική Αριστερά και τους Οικολόγους-Πράσινους και ίσως και από κάποιες
άλλες δυνάμεις. Τι θα κάνει αυτή η Κυβέρνηση ; Ας πούμε ότι η πρώτη πράξη της
Κυβέρνησης αυτής είναι ένα ψήφισμα ακύρωσης του μνημονίου. Βγαίνει λοιπόν ο
Πρωθυπουργός και λέει προς τα μέσα και προς τα έξω της χώρας. Κύριοι το
μνημόνιο πέθανε.
Ωραία λοιπόν το μνημόνιο πέθανε. Τι κάνουμε τώρα; Τι
θα κάνει λοιπόν μια τέτοια Κυβέρνηση ως επόμενο βήμα; Απλά, θα διαπραγματευθεί
με τους εταίρους μας –έστω και σκληρά – για να μην σταματήσει η χρηματοδότηση
της χώρας που σύμφωνα με όλους, την έχουμε ανάγκη όχι μόνο για να
εξυπηρετήσουμε τις διεθνείς υποχρεώσεις της χώρας (δάνεια), αλλά και για να
καλύψουμε εσωτερικές ανάγκες, αφού συνεχίζουμε να έχουμε πρωτογενές
έλλειμμα. Η Κυβέρνηση αυτή λοιπόν, -μετά
από πολλές συγκρούσεις και πιέσεις ένθεν και ένθεν και αξιοποιώντας και το
κάπως καλύτερο ευρωπαϊκό και διεθνές κλίμα- θα καταλήξει σε ένα είδος συμφωνίας
με τους εταίρους μας, όσον αφορά την αναδιάρθρωση του χρέους, τον μηδενισμό του
δικού μας ελλείμματος κ.λ.π., εφόσον πλέον
δεν αμφισβητείται από κανέναν, η σταθερή συμμετοχή της χώρας στην ευρωζώνη.
Και έτσι τη νέα αυτή συμφωνία, θα την πούμε, Εθνική Συμφωνία Ανόρθωσης της
Οικονομίας της Χώρας, για να δώσουμε και μια αναπτυξιακή διάσταση. Στην ουσία
όμως θα είναι ένα άλλο «μνημόνιο» έστω διαφορετικό και σαφώς καλύτερο (ελπίζουμε),
με αυτό που έχουν υπογράψει οι δύο εκπρόσωποι του καταρρέοντος δικομματισμού.
Άρα λοιπόν σημασία έχει η ουσία, το περιεχόμενο και όχι οι ταμπέλες. Και με τις
σημερινές του ανακοινώσεις ο ΣΥΡΙΖΑ, προσπάθησε να μας πει τι σκέφτεται για τη
χώρα. Ή έστω τι θα επιδιώξει να κάνει. Και στο σημείωμα μας σήμερα θέλουμε να
σταθούμε καλόπιστα κριτικά σε κάποιες βασικές θέσεις που εξήγγειλε σήμερα ο
ΣΥΡΙΖΑ.
Κατά πρώτον πρέπει να ξανά-σημειώσουμε την ουσιαστική λεκτική
αλλά και πολιτική μετατόπιση του ΣΥΡΙΖΑ, από κάποιες ακραίες και άγονες
πολιτικά προσεγγίσεις, όσον αφορά το μνημόνιο και τη δανειακή σύμβαση. Μια
μετατόπιση που δημιουργεί τις προϋποθέσεις μιας καλύτερης διαπραγμάτευσης της
χώρας με τους ευρωπαίους εταίρους μας, από μια νέα προοδευτική Κυβέρνηση με τη
σφραγίδα της αριστεράς. Που απομακρύνει επικίνδυνες επιλογές, όπως είναι οι
μονομερείς ενέργειες, που ενδεχόμενα μπορούν να προκαλέσουν «ατυχήματα». Γιατί
το μέχρι σήμερα δόγμα, δεν μπορούν να
μας βγάλουν από την ευρωζώνη, ούτε να σταματήσουν να μας χρηματοδοτούν γιατί
φοβούνται το φαινόμενο ντόμινο στην ευρωζώνη, που ακούγαμε ως βασικό επιχείρημα
από τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, -ελπίζουμε ως σήμερα- ούτε αριστερό και δημοκρατικό
ακουγόταν και μάλλον εκβιασμό θύμιζε, προς τους ευρωπαϊκούς λαούς. Και σίγουρα
δεν αποτελεί μια προοδευτική πολιτική υπεράσπισης της ευρωπαϊκής θέσης και προοπτικής
της χώρας.
Κατά
δεύτερον, ένα άλλο θετικό βήμα στις
θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ αποτελεί η υιοθέτηση από την πλευρά του, ότι υπάρχουν και
ενδογενείς αιτίες για την Κρίση, πέρα των Ευρωπαϊκών και εξωγενών παραγόντων.
Δηλαδή για πρώτη φορά ο ΣΥΡΙΖΑ αναγνωρίζει –ή έστω τονίζει- ότι δεν φταίει μόνο
το μνημόνιο για τα σημερινά αδιέξοδα της χώρας, αλλά υπάρχουν και ενδογενείς
αιτίες και απαιτούνται άμεσα μια σειρά από μεταρρυθμίσεις,
όπως π.χ., η κατάργηση του πελατειακού συστήματος, η καθιέρωση του περιουσιολογίου,
η εφαρμογή των χωροταξικών σχεδίων σε κάθε τομέα, η ολοκλήρωση του
κτηματολογίου, η αναμόρφωση του φορολογικού συστήματος κ.ά. Ακόμη και για
συνεργασία Δημόσιου και Ιδιωτικού τομέα εξάγγειλε ο ΣΥΡΙΖΑ σήμερα. (Τα περίφημα
ΣΔΙΤ που εξόρκιζε παλαιότερα, απλά εδώ τα αναφέρει ως διερεύνηση των
δυνατοτήτων για σύναψη προγραμματικών συνεργασιών ανάμεσα στον δημόσιο τομέα
και ιδιωτικές επιχειρήσεις). Επίσης για πρώτη φορά ακούστηκε σε κείμενο του
ΣΥΡΙΖΑ η λέξη αξιοκρατία, όσον αφορά τη δημόσια διοίκηση και το Κράτος! Όλα αυτά επιβεβαιώνουν την αρχική μας
εκτίμηση για την θετική μετάλλαξη των θέσεων του ΣΥΡΙΖΑ σε μια σειρά από βασικά
θέματα και την επιβεβαίωση των θέσεων της Δημοκρατικής Αριστεράς ότι, καμιά
αντιμνημονιακή ρητορεία δεν έχει αποτέλεσμα αν δεν συνοδεύεται από μια
συγκεκριμένη πολιτική δημοκρατικών αλλαγών και μεταρρυθμίσεων του Κράτους.
Τρίτον, ο ΣΥΡΙΖΑ δυστυχώς σε μια σειρά άλλους τομείς δεν
προχώρησε με τον ίδιο θαρραλέο τρόπο, στην αναθεώρηση παρωχημένων και
δογματικών θέσεων στήριξης ουσιαστικά συντεχνιακών συμφερόντων. Για παράδειγμα στο θέμα της υγείας, δεν λέει τίποτα για
την ανάγκη της ενοποίησης όλων των ασφαλιστικών και συνταξιοδοτικών ταμείων και
των φορέων παροχής υπηρεσιών υγείας, στηρίζοντας ουσιαστικά τη διαιώνιση της
σημερινής άνισης αντιμετώπισης των πολιτών σε θέματα ασφάλισης, συνταξιοδότησης
και παροχής υπηρεσιών υγείας, την συνέχιση του διαχωρισμού σε ευγενή και φτωχά
ταμεία, ανάλογα με την συνδικαλιστική δύναμη του κάθε κλάδου. Στο θέμα της
παιδείας επίσης, πουθενά δεν αναφέρει το θέμα της αξιολόγησης των εκπαιδευτικών και των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων κάθε
βαθμίδας. Γενικά το κείμενο αυτό διαπερνιέται από έναν έντονο κρατικισμό,
απότοκο μιας παλαιοκομματικής αντίληψης. Επίσης σε άλλα προβλήματα εστιάζει
μόνο στην μη επαρκή χρηματοδότηση. Χρειάζεται όμως και ο κοινωνικός έλεγχος και
κυρίως η αξιολόγηση. Και αυτά αποτελούν σοβαρά ελλείμματα για ένα πολιτικό
φορέα που φιλοδοξεί σε λίγες μέρες να διεκδικήσει την διακυβέρνηση της χώρας. (http://www.syn.gr/gr/keimeno.php?id=27216).
Συμπερασματικά, ο ΣΥΡΙΖΑ έκανε σήμερα ένα βήμα προς τον ρεαλισμό και
την πραγματικότητα. Υπάρχουν βέβαια ακόμη βαρίδια λαϊκισμού και δημαγωγίας στην
πολιτική του. Όμως σήμερα έδειξε κάποια δείγματα αλλαγών. Στον δρόμο αυτό αν
συνεχίσει, ίσως δημιουργηθούν οι
προϋποθέσεις μιας μεγάλης συνάντησης όλων των προοδευτικών, μεταρρυθμιστικών,
οικολογικών, ανανεωτικών και δημοκρατικών αριστερών δυνάμεων, μετά τις εκλογές
της 17ης Ιούνη, για να ανοίξει ένας άλλος δρόμος για τη χώρα μας, με
τη σφραγίδα της αριστεράς. Αυτό είναι και το πραγματικό διακύβευμα των εκλογών
του Ιουνίου. Συνέχιση της πολιτικής των δύο κομμάτων του μέχρι πρότινος
δικομματισμού έστω με παραλλαγές του, ή μια νέα αρχή για την Ελλάδα με τη
σφραγίδα της ανανεωτικής και δημοκρατικής αριστεράς ;
Κώστας Χαϊνάς
Χαλκίδα 2-6-2012
