Πριν λίγες μέρες
συμμετείχα σε μια εκδήλωση – συζήτηση για θέματα ανάπτυξης, της πολιτικής
οργάνωσης Κερατσινίου-Δραπεσώνας της Δημοκρατικής Αριστεράς. Τέθηκε και το
πρόβλημα της φθίνουσας πορείας της ζώνης και αναπτύχθηκε ένας προβληματισμός
για το ποια θα μπορούσε να είναι η μετά κρίση, νέα αφήγηση της ανάπτυξης της
περιοχής. Στην συνέχεια εκθέτω κάποιες σκέψεις που διατύπωσα στην εκδήλωση και
τις οποίες αναλύω εκτενέστερα.
Κατ’ αρχήν να
σημειώσουμε ότι ο μοναδικός νέος παράγοντας στα αναπτυξιακά δεδομένα του
λιμανιού τα τελευταία τρία χρόνια, είναι
η COSCO και ο υπερτριπλασιασμός της διακίνησης των
εμπορευματοκιβωτίων στο διάστημα αυτό και οι νέες συμφωνίες που υπεγράφησαν πρόσφατα με
μεγάλες πολυεθνικές για την χρήση του λιμανιού ως κόμβο μεταφόρτωσης των
εμπορευμάτων τους. Η εκτίμηση είναι ότι η
αύξηση της προστιθέμενης αξίας θα φτάσει μέχρι το 2018 τα 5,1 δισ.
(ή το 2,5%του ΑΕΠ), ενώ θα δημιουργηθούν 125.000 νέες θέσεις εργασίας. (Έκθεση Εθνικής Τράπεζας,
Ένα συμπέρασμα λοιπόν που πρέπει να βγάλουμε είναι
ότι, ήταν λανθασμένες οι αντιδράσεις όχι μόνο κάποιων συνδικαλιστών της
περιόδου της παραχώρησης των προβλητών, αλλά
και όλης σχεδόν της τότε αντιπολίτευσης(ΠΑΣΟΚ, ΣΥΡΙΖΑ, ΚΚΕ), οι οποίες δεν
κατανόησαν την περίοδο εκείνη την μεγάλη ευκαιρία για τη χώρα μας να αναβαθμιστεί
το λιμάνι και να μετατραπεί σε ένα διεθνές εμπορικό διαμετακομιστικό κέντρο.
Και αυτό γιατί η COSCO ήταν εκείνος ο παράγοντας ο οποίος είχε την
κατάλληλη τεχνογνωσία για να βοηθήσει στην μετατροπή αυτή. Οι εξελίξεις το
επιβεβαίωσαν και επιβεβαίωσαν όσους είχαν υποστηρίξει την συνεργασία αυτή
κόντρα στα σημεία των καιρών.
Σήμερα αφού οι εξελίξεις
επιβεβαίωσαν την εκτίμηση για την δυνατότητα αναβάθμισης του ΠΕΙΡΑΙΑ, σε ένα διεθνές
διαμετακομιστικό κέντρο, ως την πύλη της Ευρώπης εξ Ανατολάς, να δούμε πιο
συγκεκριμένα, κάποια βασικά θέματα που άπτονται της αναπτυξιακής προοπτικής της
ευρύτερης περιοχής.
1.
Ένα θέμα που χρειάζεται να αναπτυχθεί ένας σημαντικός προβληματισμός,
είναι η δυνατότητα περαιτέρω ανάπτυξης του λιμανιού και οι ενδογενείς
περιορισμοί που δημιουργεί η λειτουργία του ΠΕΙΡΑΙΑ ως λιμάνι αναχώρησης των
πλοίων ακτοπλοΐας για βασικούς προορισμούς. Μία σκέψη που έχει κατατεθεί (Χαϊνάς
Κ., ΝΑΥΤΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ,6-7/2010, http://www.naftikachronika.gr/viewMagazine.asp?id=18), είναι η μετατροπή του λιμανιού του ΠΕΙΡΑΙΑ σε
αμιγές εμπορικό λιμάνι και η μεταφορά των αναχωρήσεων της ακτοπλοΐας στο λιμάνι
του Λαυρίου. Η αλλαγή αυτή θα απελευθερώσει τεράστιους χώρους για εμπορική
χρήση στο λιμάνι του ΠΕΙΡΑΙΑ για νέες μεγάλες επενδύσεις σε νέες προβλήτες και
την δημιουργία των κατάλληλων υποδομών για την λειτουργία ενός Ολοκληρωμένου Συστήματος Συνδυασμένων
Μεταφορών (Θαλάσσιες, οδικές, σιδηροδρομικές, αεροπορικές μεταφορές). Και
μια ολοκληρωμένη μελέτη θα μας υποδείκνυε τις κατάλληλες ενέργειες και
επενδύσεις που χρειάζονται να γίνουν στο λιμάνι του ΠΕΙΡΑΙΑ για την μετατροπή
του σε ένα τέτοιο κέντρο. Ταυτόχρονα η κίνηση αυτή αναβαθμίζει το λιμάνι του
Λαυρίου, αφού ασφαλώς συνδέσουμε το Λαύριο οδικώς και σιδηροδρομικώς με την
Αττική οδό και το Αεροδρόμιο, κόστη τα οποία είναι ελάχιστα εμπρός στα μεγάλα οφέλη που θα προκύψουν
και τις μεγάλες οικονομίες κλίμακας που θα δημιουργηθούν από την μείωση των
ταξιδιών κατά μία ως μιάμιση ώρα, σε σχέση με σήμερα.
2.
Με την εμπορική αναβάθμιση του λιμανιού του ΠΕΙΡΑΙΑ δημιουργούνται οι
προϋποθέσεις επανεκκίνησης της
ναυπηγοεπισκευαστικής ζώνης του Περάματος. Χρειάζονται ασφαλώς να γίνουν
επενδύσεις σε υποδομές (δεξαμενές κ.ά.)
και ευρείας κλίμακας εκσυγχρονισμοί των δεκάδων επιχειρήσεων που
δραστηριοποιούνται στην περιοχή. Ίσως χρειάζεται να εξετασθεί η κατάρτιση ενός
ειδικού επενδυτικού προγράμματος σε συνεργασία
με το Ταμείο Επιχειρηματικότητας (ΕΤΕΑΝ), ενίσχυσης των επιχειρήσεων της
περιοχής για υποδομές και επενδύσεις εκσυγχρονισμού, γιατί θα βοηθούσε
σημαντικά την περίοδο αυτή της κρίσης και της έλλειψης Τραπεζικής ρευστότητας
στην αναζωογόνησή τους και την επανεκκίνησή τους. Η μεγάλη εμπειρία και
τεχνογνωσία των ελλήνων τεχνικών στη Ζώνη, σε συνδυασμό με την δημιουργία των
κατάλληλων υποδομών δημιουργούν τις προϋποθέσεις για μια νέα αναπτυξιακή τροχιά της ευρύτερης περιοχής.
3.
Η επανεκκίνηση της ναυπηγοεπισκευαστικής ζώνης και η εμπορική αναβάθμιση
του ΠΕΙΡΑΙΑ δημιουργούν τις προϋποθέσεις δημιουργίας νέων επιχειρηματικών
δραστηριοτήτων και ανάπτυξης των ήδη υπαρχόντων. Όλες αυτές οι νέες δραστηριότητες θα χρειαστούν, υποστήριξη, εφόδια,
ανταλλακτικά, συντήρηση και μια σειρά άλλες υποστηρικτικές υπηρεσίες όπως είναι
η υγεία, η περίθαλψη, η εκπαίδευση, η επαγγελματική κατάρτιση. Άρα
δημιουργούνται νέες δυνατότητες ανάπτυξης της μικρής και μεσαίας
επιχειρηματικής δραστηριότητας που θα δημιουργήσει χιλιάδες νέες θέσεις
εργασίας. Ταυτόχρονα θα πρέπει το Κράτος να απλοποιήσει τις διαδικασίες
αδειοδότησής τους ώστε να μην αποτελέσει φρένο στην ανάπτυξή τους, χωρίς
ασφαλώς να υπάρξει καμιά παραβίαση της υφιστάμενης εργατικής και ασφαλιστικής
νομοθεσίας.
4.
Στενά δεμένο με τα προηγούμενα είναι η επαγγελματική εκπαίδευση. Οι δραστηριότητες που θα αναπτυχθούν
χρειάζονται ναυπηγούς, μηχανολόγους, ηλεκτρολόγους, εφαρμοστές, τορναδόρους, πρεσαδόρους,
φρεζαδόρους, χειριστές συστημάτων αυτοματισμού (PLC), χειριστές μηχανημάτων
και μια σειρά άλλα επαγγέλματα. Άρα θα χρειαστεί στην περιοχή του ΠΕΙΡΑΙΑ (και όχι
μόνο), να δημιουργηθούν και οι αντίστοιχες τεχνικές σχολές, ώστε να ξανα-βγάλουμε
αυτούς τους θαυμάσιους τεχνικούς που αποφοίτησαν στην δεκαετία του εξήντα και του
εβδομήντα από τις τότε τεχνικές σχολές και οι οποίες στελέχωσαν της βιομηχανίες
και τις βιοτεχνίας του μεγάλου κύματος της εκβιομηχάνισης της χώρας στις
δεκαετίας του εξήντα και του εβδομήντα, καταρτισμένοι βέβαια με τα νέα τεχνικά
και επιστημονικά δεδομένα.
5.
Αξίζει να σημειώσουμε τέλος το ρόλο του συνδικαλιστικού κινήματος.
Ασφαλώς οι εργαζόμενοι χρειάζονται τα συνδικάτα τους για να υπερασπίζονται τα
συλλογικά τους συμφέροντα, μέσα όμως στα πλαίσια του γενικότερου συμφέροντος
του λαού της περιοχής και της χώρας γενικότερα. Το σημειώνουμε αυτό γιατί μέχρι
σήμερα ιδιαίτερα στην περιοχή αυτή, με άσκοπες κινητοποιήσεις συνέβαλλαν και
αυτοί σε ένα βαθμό, στο να αποδιοργανωθεί η οικονομία της περιοχής, χωρίς ασφαλώς να το θέλουν ίσως, αφού από
τις επιχειρήσεις της περιοχής ζουν αυτοί και οι οικογένειές τους. Βεβαίως
πρέπει να τηρείται η εργατική και η περιβαλλοντική νομοθεσία του Κράτους και θα
πρέπει οι ελεγκτικοί μηχανισμοί να μην υποστέλλουν τον ρόλο τους με άλλοθι την
κρίση. Άλλωστε γι αυτό τονίζουμε τη βιωσιμότητα του αναπτυξιακού μοντέλου που
προτείνουμε.
Ο ΠΕΙΡΑΙΑΣ και ευρύτερα η περιοχή, μπορεί να αποτελέσει
κάτω από ορισμένες συνθήκες την κινητήρια μηχανή μιας βιώσιμης ανάπτυξης ολόκληρης
της χώρας. Αρκεί να το συνειδητοποιήσουν πρώτα απ’όλα, οι πολιτικές δυνάμεις,
είτε βρίσκονται στην Κυβέρνηση είτε στην αντιπολίτευση, οι συνδικαλιστές και
ασφαλώς η κοινωνία των πολιτών και συνεισφέρουμε στην κατεύθυνση αυτή όλοι από
την πλευρά τους ο καθένας, το μερίδιο που τους αναλογεί. Η Δημοκρατική Αριστερά
από την πλευρά της κάνει ότι μπορεί και θα συνεχίσει να εργάζεται στην
κατεύθυνση αυτή, πιο συστηματικά και πιο οργανωμένα.
15-6-2013
Κώστας Χαϊνάς
Μαθηματικός – Αναλυτής
Οικονομολόγος - Μελετητής
