Ο τόπος μας περνάει μια δύσκολη περίοδο. Όλοι μας, άλλος λιγότερο και άλλος περισσότερο βιώνει μια πρωτόγνωρη για τα μεταπολιτευτικά δεδομένα, κρίση. Μια κρίση που δεν αφορά μόνο την οικονομία. Καθημερινά διαπιστώνουμε ότι η κρίση αυτή, αφορά όλες τις πτυχές της κοινωνικής και πολιτικής ζωής, αλλά και όλα τα επίπεδα της κοινωνίας. Θα λέγαμε χωρίς να θέλουμε να μηδενίσουμε όσες προσπάθειες και πρόοδοι έχουν γίνει μέχρι σήμερα, ότι έτσι όπως εξελίσσεται και εκδηλώνεται η κρίση αυτή τα τελευταία δύο χρόνια, εκφράζει μια καθολική κρίση αξιών που υπόβοσκε όμως όλα τα προηγούμενα χρόνια. Οι παθογένειες του συστήματος, συνδέονται κυρίως με το κομματικό πελατειακό σύστημα που οικοδομήθηκε τις προηγούμενες δεκαετίες, μέσα και γύρω από το κράτος, το οποίο στην κυριολεξία έχουν καταλάβει οι κυρίαρχες μέχρι σήμερα πολιτικές δυνάμεις. Ανομία, αναξιοκρατία, αδιαφάνεια, ήταν οι κυρίαρχες πρακτικές. Όμως ταυτόχρονα είχαμε και φαινόμενα συγκάλυψης, αποσιώπησης, συνενοχής αλλά και ανοχής από το υπόλοιπο πολιτικό σύστημα και την κοινωνία, χωρίς καμιά διάθεση εξίσωσης των ευθυνών.
Η ένταξη της χώρας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και η αξιοποίηση των κοινοτικών πόρων τεσσάρων κοινοτικών πλαισίων στήριξης, έδινε την ευκαιρία για μια ριζική αλλαγή στην εικόνα της χώρας. Όμως -παρά τα όσα θετικά έγιναν- μεγάλο τμήμα των κοινοτικών πόρων λεηλατήθηκε, σε βάρος αυτών των αναγκαίων υποδομών που προορίζονταν για τη χώρα, αναγκαίες θεσμικές δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις καθυστέρησαν ή δεν έγιναν και γενικά η ευκαιρία της Ευρώπης ελάχιστα αξιοποιήθηκε. Μάλλον λειτούργησε εφησυχαστικά, αφού μέσα από τις περίφημες ευρωπαϊκές επιδοματικές αγροτικές πολιτικές, τις οποίες το πολιτικό σύστημα διαχειριζόταν για να ικανοποιήσει την πελατεία του και όχι για να αναδιαρθρώσει την οικονομία, δημιούργησε μια ψεύτικη εικόνα ευημερίας, αλλά και ταυτόχρονα μια πραγματικότητα εγκατάλειψης της υπαίθρου. Είναι χαρακτηριστικό ότι στις δεκαετίες που πέρασαν, το κυρίαρχο πολιτικό σύστημα κατάφερε να μετατρέψει μια πλεονασματική και εξαγωγική χώρα όσον αφορά την αγροτική της παραγωγή, σε χώρα εισαγωγής βασικών αγροτικών προϊόντων!!! Όμως η κακοδιαχείριση δεν περιορίστηκε μόνο στους κοινοτικούς πόρους. Το κομματοκρατούμενο σύστημα κάθε χρόνο ξόδευε περισσότερα από όσα εισέπραττε, για να συντηρήσει ένα συνεχώς διογκούμενο κρατικό μηχανισμό συν τις παραφυάδες του, με αποτέλεσμα να δανείζεται ακόμη και για να πληρώνει τους μισθούς και τις συντάξεις, με αποτέλεσμα να διογκώνεται διαχρονικά το δημόσιο χρέος. Και όσο υπήρχε κάποια ανάπτυξη και η κατανάλωση καλά κρατούσε, μας έδινε μια ψεύτικη εικόνα ευδαιμονίας, που όμως βασιζόταν σε δανεικά.
Έτσι όταν ξέσπασε η παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση, βρήκε τη χώρα μας ευάλωτη και ανοχύρωτη. Και το κυρίαρχο πολιτικό σύστημα ανίκανο να την αντιμετωπίσει, αφού ήταν το ίδιο που την τροφοδότησε, λόγω των πολιτικών που εφάρμοσε από τη μεταπολίτευση μέχρι σήμερα, αλλά και λόγω της ατολμίας του να μεταρρυθμίσει το σύστημα, αφού αυτό προϋποθέτει ρίξεις με το δικό του πελατειακό καθεστώς. Και έτσι η κρίση παίρνει την μορφή της κρίσης του δημόσιου χρέους, η χώρα δεν μπορεί να δανειστεί από τις αγορές και έτσι έχουμε τα απανωτά μνημόνια, τα οριζόντια μέτρα περικοπών και όλα τα σχετικά που βιώνουμε ως πολίτες και ως χώρα τα τελευταία δύο χρόνια.
Και τώρα τι κάνουμε ;
Λύση δεν είναι οι λεγόμενες «ισχυρές» αυτοδύναμες Κυβερνήσεις. Τις ζήσαμε πάνω από τριάντα πέντε χρόνια, όπως και τα αδιέξοδα που μας οδήγησαν.
Λύση δεν είναι ούτε οι Κυβερνήσεις τύπου Παπαδήμου, γιατί δεν έχουν κανένα προγραμματικό βάθος και καμιά προοπτική υλοποίησης των αλλαγών που έχει ανάγκη ο τόπος, αφού τα κομματικά πελατειακά συστήματα αντιδρούν σε κάθε αλλαγή και θα μείνουν αλώβητα.
Υπάρχει εναλλακτική πρόταση ;
Ναι υπάρχει. Είναι η συνάντηση όλων των μεταρρυθμιστικών, δημοκρατικών, προοδευτικών, αριστερών και οικολογικών δυνάμεων που θα προκύψουν μετά τις εκλογές ώστε να διαμορφώσουν ένα δημοκρατικό προοδευτικό πλαίσιο διακυβέρνησης με ευρωπαϊκή προοπτική. Βέβαια αυτό θα εξαρτηθεί, από τη δύναμη που θα δώσουν οι πολίτες στις προοδευτικές, δημοκρατικές, οικολογικές, αριστερές δυνάμεις και ειδικότερα στη Δημοκρατική Αριστερά και ταυτόχρονα από το βαθμό αποδυνάμωσης του δικομματισμού. Και δίνουμε μια έμφαση στη Δημοκρατική Αριστερά, γιατί είναι η μόνη προοδευτική πολιτική δύναμη που σαφώς, δεν είναι αδιάφορη στις μετεκλογικές εξελίξεις, που δεν προτείνει ανέφικτες και ουτοπικές πολιτικές, αλλά καταθέτει ένα συγκεκριμένο πλαίσιο πολιτικών, ρεαλιστικό, εφαρμόσιμο, που προτείνει εναλλακτική Κυβερνητική λύση. Παρ’ όλες τις διαφορές ή τις ενστάσεις που μπορεί να έχει κάποιος με τη Δημοκρατική Αριστερά, για το ένα ή το άλλο θέμα, δεν μπορεί να αρνηθεί μια πραγματικότητα. Ότι είναι η μόνη πολιτική δύναμη της αριστεράς σήμερα, που τόλμησε να μιλήσει και για Κυβερνητικές ευθύνες. Και αυτό όχι από κάποιον ματαιόδοξο κυβερνητισμό, ούτε γιατί ορέγεται την εξουσία όπως την κατηγορούν κάποιοι όψιμοι «αντιεξουσιαστές». Αλλά γιατί πραγματικά σήμερα, απέναντι στα εκβιαστικά διλήμματα που θέτουν οι θιασώτες του καταρρέοντος δικομματισμού, πρέπει να ορθωθεί μια ξεκάθαρη, προοδευτική, δημοκρατική, ευρωπαϊκή προοπτική της χώρας, που θα έχει και τη σφραγίδα της αριστεράς. Γιατί οι πολίτες ψηφίζουν όχι μόνο για να καταδικάσουν πολιτικές, αλλά κυρίως για να έχουν Κυβέρνηση την άλλη μέρα των εκλογών. Και καμιά πολιτική δύναμη δεν μπορεί να είναι αδιάφορη για το ποια Κυβέρνηση θα προκύψει. Δεν αρκεί σήμερα να καταγγέλλεις και να φωνάζεις. Χρειάζεται να πεις συγκεκριμένα και τι πρέπει να γίνει. Και όχι μόνο ως αντιπολίτευση, αλλά κυρίως ως Κυβέρνηση. Δεν μπορεί συνεχώς η Αριστερά να «ρίχνει» απλά πέτρες στο σύστημα και να αποποιείται κάθε Κυβερνητικής ευθύνης. Πρέπει να αναλάβει και τις Κυβερνητικές της ευθύνες. Αλλά αυτό είναι συνάρτηση και της δύναμης που θα της δώσουν οι πολίτες.
Άρα, η ισχυρή μετεκλογική παρουσία της Δημοκρατικής Αριστεράς, μπορεί να την μετατρέψει σε κινητήρια δύναμη δημοκρατικών και προοδευτικών μετεκλογικών εξελίξεων. Με βασικά κριτήρια, το προγραμματικό πλαίσιο, τις αξιόπιστες πολιτικές και τα φερέγγυα πρόσωπα, η Δημοκρατική Αριστερά μπορεί να συμβάλλει ανάλογα και με τη δύναμή της, ως πολιτικός καταλύτης, στην διαμόρφωση δημοκρατικών, προοδευτικών Κυβερνητικών λύσεων.
Οι πολίτες μπορούν σήμερα να υπερψηφίσουν μια πολιτική δύναμη γιατί τη θεωρούν χρήσιμη για τη χώρα και όχι γιατί θέλουν να καταδικάσουν κάποια άλλη.
Χαλκίδα 13-4-2012
Κώστας Χαϊνάς